آشنایی با مشاغل حسابداری

حسابداری در هر واحد اقتصادی یا بهتر بگوییم در علم اقتصاد جایگاه ارزشمندی دارد.

انسان به طور ذاتی حسابدار است، مدیریت کردن و تعادل برقرار کردن بین هزینه های زندگی و مخارج آن نیاز به حساب و کتاب دارد. شاید در ابتدا نتوان خوب حسابداری کرد ولی با کسب تجربه این کار را به بهترین صورت ممکن انجام می دهد. همه شرکت ها و سازمان ها نیازمند یک حسابدار هستند زیرا آنها باید همیشه گزارش های مالی خود را چک کند و از میزان بازده در پروژه های مختلف خود اطلاع داشته باشد.کسی که اطلاعات مالی را جمع آوری می کند و آنها را ثبت و ضبط کرده و در قالب گزارش های مختلف به صورت روزانه و یا دوره ای بر روی میز مدیر یا سازمان قرار می دهد یک تعریف ساده از حسابداری است. از جمله ویژگی های شاغلان حسابداری باید به دقت و منظم بودن آنها، دارای قدرت تحمل فشار بالای کاری، توانایی و استعداد در برخورد با مسائل ریاضیاتی به خصوص سر و کار داشتن با اعداد و ارقام، توانایی دست به قلم بودن برای اینکه بتوانند گزارش های منظم و قابل فهم تنظیم کنند را باید نام ببریم. مشاغل حسابداری طوری هستند که در یک مسیر مشخص قرار دارند و دستورالعمل ها و تفسیر هزینه ها برای شرکت های مختلف در یک چهار چوب کلی قرار دارد اگر چه تفاوت های بسیاری در قسمت های مختلف می تواند داشته باشند.شاغلان حسابداری خودشان پیشرفت خود را رقم می زنند زیرا هر چه در این کار زمان برای کسب مهارت بگذارند و حرفه ای تر شوند خواهان آنها بیشتر است و اگر یک سازمان نتواند آنها را در حد انتظارشان حمایت کند به راحتی می توانند سازمان یا شرکت خود را ترک کرده و جذب دیگر سازمان ها شوند . طبق آمار اداره کار یکی از رشته هایی که بیشترین رشد را داشته است همین شغل حسابداری است و شاغلان حسابداری باید به این نکته دقت کنند سازمان ها نیروی کار حرفه ای را استخدام می کنند و دانشجویان در این رشته حتماً باید آموزش های کافی و نحوه حل مسائل گوناگون را در حین تحصیل کسب کنند. شاغلان در حسابداری در هر زمینه ای که هستند (حسابداری مالی، حسابداری مدیریت، حسابداری بخش عمومی و حسابداری صنعتی) باید مهارت کار خود را بالا ببرند. حقوق دریافتی شاغلان حسابداری بستگی به میزان مهارت و تجربه آنان دارد؛ برای یک کارشناس با 10 سال سابقه حقوقی در نزدیکی 4 میلیون با تلورانس ده درصد بالا و پایین، برای یک سرپرست با 10 سال تجربه حقوق 5 میلیون با همان تلورانس و برای یک مدیر با همان سابقه تجربه حقوق 10 میلیون تومان با همان تلورانس برآورد شده است؛ اما با توجه به میزان تجربه گاهی اوقات حقوق یک کارشناس از حقوق یک مدیر هم می تواند بیشتر باشد.

مشاغل حسابداری چیست ؟

مشاغل حسابداری حول علوم جدید ریاضی  شکل گرفته است. یکی از علومی که در عرصه نوین حیات بشری شکل گرفته و بسیاری از مسائل و معضلات جوامع انسانی را حل نموده است، حسابداری است. دانش حسابداری به طرز بی‌سابقه‌ای به حیطه‌های مختلف تجارت نظم بخشیده و امکان نظارت و پرتو‌افکنی بر تمام فعالیت‌های تجاری را امکان بخشیده است.

در واقع دانش حسابداری را زبان تجارت گفته‌اند و به واقع یکی از علومی است که ریاضیات را با تحلیل‌های مربوط به حوزه علوم‌انسانی پیونده داده و آشتی بخشیده است. یک حسابدار از طرقی چون ارائه گزارش‌های پولی و مالی، داده‌های موردنیاز را در مورد شرکت‌ها و نهاد‌های اقتصادی در اختیار افراد یا اشخاصی که صاحب منافع یا صاحب حق هستند قرار می‌دهد. از جمله این افراد و اشخاص می‌توان به سرمایه‌گذاران، مدیران، صاحبان صنایع، اعتبار دهندگان، نهاد‌های پولی و مالی اشاره نمود.

از زوایه‌ای دیگر از حسابداری با نام سیستم اطلاعاتی حسابداری یاد می‌نمایند که به منظور تحلیل و ارزیابی داده‌های مرتبط با رخدادهای پولی و مالی اثر‌گذار بر نهادها، سازمان‌ها و بخش‌های صنفی و تجاری تهیه می‌گردد. در یک ارزیابی کلی می‌توان عنوان نمود که فرآیند حسابداری مجموعه عملیات‌هایی است که شامل سازوکار شناسایی، بررسی کمی و کیفی، ثبت و ارائه داده‌های اقتصادی جهت تصمیم سازی‌های بالادستی است. به واقع این اطلاعات و داده‌ها برای صاحبان صنایع و مدیران شان بسیار مهم و راهگشا بوده و به ذهن  آن‌ها جهت خواهد داد.

در علم و مشاغل حسابداری ما با مجموعه ای از مفاهیم رو‌به‌رو هستیم که به واقع این مفاهیم جهات علم حسابداری را برای ما روشن می‌سازد که از این قبیل مفاهیم می‌توانیم به موارد ذیل اشاره نمائیم.

مفاهیمی چون بدهکار، بستانکار، تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی، دفتر کل، معین از مفاهیم اصلی حسابداری است و در توضیح دفتر نیز باید عنوان نمود که هر واسطی که توانمندی ثبت و بازیابی داده‌ها را داشته باشد.

در این یادداشت به معرفی انواع مشاغل حسابداری و میزان درآمد هر یک از مشاغل موجود در این رشته خواهیم پرداخت و همچنین ارزیابی کلی از وضعیت بازارکار و حداقل و حداکثر درآمد‌های کارکنان این مشاغل خواهیم داشت.

معرفی حیطه‌های شغلی ذیل مشاغل حسابداری

حسابدار

به واقع یک حسابدار تمام داده‌های پولی و مالی را ثبت و ضبط نموده و گزارش‌هایی را در این زمینه آماده می‌کند و در زمان مقتضی به مدیران سازمان، نهاد و یا شرکت یا سایر مراجع قانونی تحویل می‌نماید. نیک پیداست که همه‌ی حسابدارها اطلاعات خام را در اوراق و دفاتر نرم افزاریِ مربوط به حسابداری ثبت و آن‌ها را منظم می‌نمایند. فرآورده نهایی که توسط یک حسابدار تولید می‌گردد، گزارش‌ها و صورت‌های پولی،  مالی است که در بسیاری از موارد از اساسی ترین و به نوعی مبنای تصمیم‌سازی‌های مدیران، سرمایه گذاران سرمایه‌داران است.

برخی از حسابدارها بسته به این که در چه نوع سازمان یا نهادهایی فعالیت می‌کنند در برخی از حوزه‌ها تخصصی می‌یابند به طور مثال برخی از افراد در بخش‌های مربوط به حسابداری بیمه، برخی در حوزه سلامت و بعضی نیز در حیطه پیمانکاری مشغول بکار هستند.

یک حسابدار می‌تواند در صورت کسب تجربه و اتخاذ مدارک تحصیلی موردنیاز در بخش‌های دیگری نیز فعالیت نماید که از این نمونه می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود. تعداد استخدامی‌ها این شغل از مشاغل حسابداری تقریبا بیشتر از سایر حوزه‌‌ها است به همین دلیل هم افراد زیادی با علاقه فرآوان به تحصیل در این رشته و یا کار در آن مشغول می شوند.

یک حسابدار در موقعیت رئیس حسابداری

به واقع رئیس قسمت حسابداری، اعمال و کارهای پیچیده‌تر شغل حسابداری را برعهده گرفته و از طرفی نیز بر کارهای همه حسابدارانی که در مجموعه تحت هدایت وی فعالیت می‌کنند نظارت می‌نماید. از سوی دیگر رئیس بخش حسابداری نواقص و مشکلات احتمالی موجود در کار آنها را نیز برطرف می‌‌کند.

در عین حال رئیس بخش حسابداری مضاف بر تجزیه و تحلیل ها و نیز تهیه گزارش‌های پولی و مالی، می‌بایست در زمینه تمامی یافته‌های خود به صاحبان سرمایه و مدیران توضیحات ارائه نماید بدین منظور اقدام به برگزاری جلساتی به صورت منظم و گاه بصورت فوری، با حضور صاحبان سرمایه و مدیران شرکت داشته در این حین ممکن است  حسابرسان داخلی و  خارجی نیز حضور داشته و گزارشات مکتوب و مبتنی بر استاندارهای مالی و حسابداری را ارائه نمایند.

 یک حسابدار در موقعیت شغلی مدیر مالی  

به واقع یک حسابدار با تجربه و متخصص و یا یک رئیس حسابداری، در آینده می توانند در جایگاه مدیر مالی یک نهاد یاد سازمان قرار گیرند. در حقیقت یک مدیر مالی می تواند به تیم مدیریتی یک شرکت یا سازمان، نظرات و پیشنهادهایی در زمینه چگونگی هزینه کرد و نحوه سرمایه‌گذاری منابع موجود ارائه کند.

 در مواردی دیگر حتی یک مدیر مالی می‌تواند بر پایه تجربیات و دانش خود نظراتی کارشناسی شده در زمینه تامین منابع مالی ارائه داده و در شرایط بحرانی اعلام دارد که از چه طریقی شرکت می‌تواند تامین مالی نماید. مدیر مالی یکی از بهترین و در عین حال دشوار ترین و پر مسئولیت ترین مشاغل حسابداری است که تنها تلاش و تجربه می‌تواند کلید ورود به این شغل باشد.‌

حسابرس

در حیطه‌ی شغلی حسابرسی عموما یک حسابرس به بررسی دقت، صحت و میزان کارایی یک گزارش مالی و یا سند می پردازد. همانطور که از تعریف پیداست شغل حسابرسی، شغلی بسیار حساس و در عین حال نیاز به دقت فراوانی داشته و اصولا اگر شما کارهای با حساسیت بالا را می‌پسندید باید گفت حسابرسی یکی از آنهاست.

اگر شما علاقه‌مندید شغلی در حیطه و حوزه  مالی داشته باشید و نیز از فرآیند بررسی، ازریابی و تحلیل عملیات‌های صورت گرفته توسط حسابداران نیز گریزان نیستید، شغل حسابرسی می‌تواند برای شما مناسب باشد.

برای انجام هر چه موفق‌تر شغل حسابرسی فرد می‌بایست در زمینه علومی چون فناوری اطلاعات و ریاضیات دانش و مهارت خوبی داشته و نیز می‌بایست دارای توانایی‌ها و مهارت‌های کلامی، نوشتاری و ارتباطی خوبی باشد. فرد حسابرس باید در انجام اعمالی که به وی واگذار شده بسیار دقیق باشد و نیز توجهات فراوانی را در این جهات مبذول دارد.

برای این که بتوانید یک حسابرس باشید ابتدا باید یک حسابدار توانا باشید. هرچند که گاهی برای حسابرس داخلی شدن لزوما نیازی به حسابدار بودن نیست اگرچه این می تواند به شما در برخی از مشاغل خاص کمک کند.

بسیاری از حسابرسان به حالت تمام وقت فعالیت می نمایند. گاها هم به مقتضی نیاز اضافه کاری انجام می دهند. فعالیت نمودن در این حیطه شغلی به صورت پاره وقت نیز امکان پذیر است. یک حسابرس امکان این را دارد که در محل کار خود یا در محل شرکت و یا  سازمان مشتری کار کند. در برخی مواقع نیز برای مراجعت به شعبه‌ها و قسمت‌های مختلف یک شرکت یا سازمان باید سفر کرده و در آن محل وظیفه خود را انجام دهد.

وضعیت اشتغال و درآمد مشاغل حسابداری

وقتی افرادی جهت مشاوره انتخاب رشته نزد مشاوران رفته و آن ها را طرف مشورت خود می‌گیرند، بسیاری از این مشاوران در یک مسئله اشتراک نظر دارند و آن هم بروی رشته حسابداری است. به واقع باید گفت یکی از رشته‌هایی که حیطه‌های فراوانی را زیر چتر فعالیت خود قرار می‌دهد رشته‌های مرتبط با علوم حسابداری است.

در هر واحد صنفی و تجاری کوچک تا رستوران‌ها و فروشگاه‌های بزرگ تا بزرگترین سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی ما به فنون و علوم حسابداری نیاز داریم و این دانش بسیاری از گره‌های پولی و مالی را در فرآیندهای اقتصادی برای ما گشوده و هر روزه هم در پی کشف افق‌های جدیدی است.

از منظر درآمد نیز بسته به این که شما یک حسابدار و حسابرس ساده باشید یا اینکه یک مدیر حسابداری یا مدیر مالی، میزان درآمدها اختلاف فاحشی را تجربه خواهند نمود. قاعدتا مدیر مالی و رئیس حسابداری موقعیت‌های شغلی هستند که در قالب مشاغل مدیریتی محسوب و ذیل دریافتی های مختص مدیران از درآمد خوبی بهره‌مند خواهند شد.

حسابدارها نیز بسته به تخصص و دانش و تجربه درآمدی بیش از متوسط درآمد خواهند داشت و حسابرس‌ها نیز بسته اینکه بصورت تمام وقت یا پاره وقت فعالیت نمایند وضعیت دریافتی شان متفاوت خواهد بود. اما در مجموع چیزی نزدیک به متوسط درآمد را دریافت خواهند نمود.

درآمد یک حسابدار در شرکت‌های عدی در حال حاضر کمتر از دو میلیون تومان نیست و در شرکت‌های بزرگتر هم تا پنج میلیون تومان به حسابداران حقوق پرداخت می‌شود. حسابرسان معمولا بسیار حرفه‌ای تر فعالیت می‌کنند در یک گروه حسابرسی فعالیت می‌کنند. بسته به گروهی که در آن فعالیت می‌کند و همچنین نوع تحصیلات و سطح آن و احتمالا تجربه‌ای که دارید بین دو میلیون پانصد تا پنج میلیون تومان می‌توانید درآمد داشته باشید.

اما در مشاغلی مانند مدیر مالی شما به اندازه سایر مدیران ارشد یک سازمان حقوق دریافت می‌کنید. مدیر مالی در مشاغل حسابداری در واقع امکان ارتقای شغلی است به همین دلیل هم افراد تلاش زیادی برای رسیدن به حقوق و امکانات نهفته در این شغل می‌کنند مدیر مالی گاها حدود ده میلیون تومان در ماه هم دریافتی دارد اما به طور میانگین بین سه تا شش میلیون تومان درآمد برای آن‌ها می‌توان متصور بود.

رئیس گروه حسابداری و رئیس گروه حسابرسان هم به همین منوال است. در این حوزه نیز افراد مختلف حول سه تا ده میلیون تومان حقوق دریافت می‌کند و این موضوع بسته به میزان درآمد و حجم کاری آن‌ها دارد.