همه چیز درباره شغل دوبلوری

خیلی از افراد به شغل دوبلوری علاقه زیادی دارند. علاقه خاص آنها ممکن است یک دلیل داشته باشد و آن هم داشتن صدایی زیباست. معمولا به افرادی که صدای زیبا و خاصی دارند گفته می‌شود که: "صدایت شبیه دوبلورها و گویندگان رادیو و تلوزیون است. چرا از صدایت استفاده نمیکنی؟ " خب مسلما صدای زیبا نصیب هر کسی نمی‌شود. همانطور که چهره زیبا نصیب هر کسی نمی‌شود. صدا نعمتی است که خدا به هر بنده‌ای نوعی از آن را عطا کرده. وقتی این نعمت خدادادی گوش‌نواز باشد، چرا از آن استفاده نشود؟ یکی از مسیرهایی که برای این منظور می‌توان در آن پا گذاشت، حرفه دوبلوری است. برای آشنایی با شغل دوبلوری، همراه با ما باشید. ما در این مقاله قصد داریم به معرفی شغل دوبلوری بپردازیم.

شغل دوبلوری چیست؟

همه ما با فیلم و تلویزیون و رادیو آشنا هستیم. کمتر کسی وجود دارد که بگوید فیلم ندیده است. به رسانه‌هایی که به صورت تصویری و متحرک همراه با صوت پخش می‌شوند، محتوای صوتی تصویری گفته می‌شود. از یک برنامه کودک ساده گرفته تا یک تبلیغات یا سریال و اخبار و مستند و هر چیزی که در آن صوت و تصویر تلفیق شده است. رسانه‌های صوتی نیز از محتواهای صوتی استفاده می‌کنند. اکثرا محتوای صوتی و تصویری به زبان اصلی تولید می‌شود. در کشورهای انگلیسی زبان این محتوا به زبان انگلیسی و در کشورهای عربی‌ زبان این محتوا به زبان عربی تولید می‌شود. در ایران هم هر نوع محتوای رسانه‌ای با زبان ملی و بومی کشور تولید می‌شود؛ مگر اینکه بنابر برنامه و دلایل مشخصی تولید محتوا با زبانی غیر از زبان مادری هر کشور تولید گردد.

اگر بخواهیم از محتوای صوتی یا صوتی تصویری کشورهای دیگر استفاده کنیم، باید آنها را به زبان خودمان برگردانیم. این کار در محتواهای صوتی- تصویری به وسیله زیرنویس هم قابل انجام است. اما برای خیلی از افراد دیدن یک فیلم یا اخبار همراه با زیرنویس زیاد جذاب نیست. مخصوصا اینکه برای برخی افراد خواندن زیرنویس همراه با دیدن فیلم، کار غیرممکن یا سختی به نظر می‌آید. چاره کار چیست؟

در معرفی شغل دوبلوری باید گفت که: " شغل دوبلوری به وجود آمد تا مردم بتوانند به راحتی‌ با محتواهای صوتی و صوتی- تصویری کشورهای دیگر ارتباط برقرار کنند. "

البته در گذشته دوبلورها در زمینه دوبله فیلم‌های زبان فارسی نیز فعالیت داشتند. اگر فیلم‌های دهه‌های پیش را نگاه کنید، متوجه خواهید شد، صدایی که برای هر کاراکتر و نقش پخش می‌شود، صدای خود بازیگر نیست. صدا به وسیله کس دیگری تولید شده و روی دیالوگ‌ها بازیگران فیلم تنظیم شده است.

از این رو بهتر است به طور کلی دوبله را اینطور معرفی کنیم:" دوبله یعنی استفاده از صدای دوبلور روی دیالوگ‌هایی که توسط فرد دیگری بیان می‌شوند. " بهتر است بگوییم جایگذاری صدا روی صدای دیگران. و این کاری است که دوبلورها انجام می‌دهند.

دوبلور کیست؟

دوبلور کسی است که به جای شخصیت‌های دیگری صحبت می‌کند. صدای دوبلور از وضوح و گیرایی بالایی برخوردار است و به راحتی می‌تواند احساسات بیانی شخصیت‌های اصلی را به مخاطب انتقال دهد. هر چه کار یک دوبلور بهتر باشد، این انتقال احساسات بیشتر خواهد بود. شغل دوبلور در زمینه‌های مختلف و به صورت‌های متفاوتی انجام می‌شود. ممکن است دوبلور برای دوبله اخبار یا برنامه کودک یا یک سریال و فیلم سینمایی در نظر گرفته شود. برای هر یک از این زمینه‌ها توانایی و صدای خاصی مورد نیاز است. فرد دوبلور با توجه به تواناهایی که دارد، ممکن است در یک زمینه خاص به فعالیت بپردازد.

توانایی‌های لازم برای شغل دوبلوری

همانطور که عنوان کردیم، شغل دوبلوری یعنی جایگذاری صدا روی صدای دیگران. صدای دوبلور ممکن است تنها در یک رسانه صوتی استفاده شود، یا اینکه برای رسانه‌های صوتی و تصویری از آن استفاده کرد. به نظر شما یک دوبلور باید از چه تواناهایی برخوردار باشد تا بتواند وارد این عرصه شده و به موفقیت‌هایی دست پیدا کند. در اینجا به توانایی‌های لازم برای شغل دوبلوری اشاره خواهیم کرد.

توانایی‌های لازم برای شغل دوبلور عبارت‌اند از:

• صدای خوب: صدای خوب اولین چیزی است که باید در فرد وجود داشته باشد. البته داشتن صدای خوب صرفا به معنای یک شرط کافی و لازم برای دوبلور شدن نیست. خیلی از افراد با داشتن صدای خوب، هیچ وقت نتوانستند وارد شغل دوبلوری شوند. از طرف دیگر افرادی نیز بودند که با داشتن صدایی عادی و با تلاش و کوشش و آموزش، صدای خود را پرورش دادند و به گوینده یا دوبلوری موفق تبدیل شدند. دلیل موفقیت آنها داشتن دیگر توانایی‌های لازم برای دوبلور شدن بود. اما کسی که صدای خاص و خوبی داشته باشد، اگر از دیگر توانایی‌های لازم برخوردار باشد، خیلی زود موفق و ماندگار خواهد شد.
• علاقه: یکی دیگر از فاکتورهای مورد نیاز برای ورود به شغل دوبلوری این است که فرد علاقه انجام این کار را داشته باشد. کسی که شغل دوبلوری را انتخاب می‌کند، باید با جان و دل آن را بخواهد. چرا که اگر علاقه وجود نداشته باشد، خیلی زود نسبت به سختی‌های کار سرد خواهد شد و نیمه کاره آن را رها خواهد کرد.
• پشتکار: پشتکار به دنبال علاقه می‌آید. کسی که واقعا به شغل دوبلوری علاقه داشته باشد، پشتکار خود را نیز به نمایش خواهد گذاشت. پشتکار یعنی اینکه توانایی تحمل و سپری کردن سختی‌های حین کار را داشته باشیم. کسی یک روزه راه صدساله را طی نمی‌کند. فردی که پشتکار دارد، بدون تفکر بلندپروازانه وارد شغل دوبلوری می‌شود. تلاش می‌کند و جایگاهی که لیاقت آن را دارد، تصرف خواهد کرد.
• آموزش‌پذیری: شغل دوبلوری یک شغل هنری است. اما چطور چیزی که خدا به ما داده هنر محسوب می‌شود؟ هنر چیزی است که خودمان در بدست آوردن آن تاثیری داشته باشیم. پس صدای خوب داشتن هنر نیست. استفاده از صدای خوب است که آن را به یک هنر تبدیل می‌کند. کسی که صدای خوبی دارد، باید بتواند تحت آموزش قرار بگیرد و صدای خوب خود را به صورت حرفه‌ای و موثری استفاده کند. دوبلور شدن نیاز به تکنیک و تجربه دارد. داشتن روحیه آموزش‌پذیری در کنار صدای خوب، یک توانایی لازم برای ورود به شغل دوبلوری است.
• آمادگی روحی لازم: فرد باید آمادگی روحی کاملی برای این کار داشته باشد. آمادگی روحی در کار خود را به چند صورت نشان خواهد داد. یکی از مواردی که آمادگی روحی فرد را در کار به نمایش می‌گذارد این است که فرد به خوبی زندگی خود را از کار خود جدا کند. خیلی از افراد نمی‌توانند به خوبی شغل خود را از زندگی شخصی خود جدا کنند. برای مثال صحبت کردن آنها به جای یک شخصیت عصیانگر، تا مدتی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پس شخصی که شغل دوبلوری را انتخاب می‌کند باید آمادگی روحی بالایی برای این کار داشته باشد.
• قدرت بیان احساسات مختلف: شخصیت‌های مختلف، به واسطه صدا و تصویری که از خود نشان می‌دهند، احساسات مختلفی به ما منتقل می‌کنند. دوبلور باید بتواند این احساسات را به مخاطب انتقال دهد. یعنی احساسات مختلف را در صدای خود جای دهد. زمانی یک دوبلور موفق به انجام این کار خواهد شد که از صدای خودش برای انجام شغل دوبلوری استفاده کند. اگر صدا، صدایی تقلیدی باشد، بیان احساسات با مشکل مواجه خواهد شد.
• روحیه کار تیمی: شغل دوبلور شغلی است که باید به صورت تیمی انجام شود. البته همیشه اینطور نیست. ولی اکثر کارهای دوبله، به صورت گروهی انجام می‌شوند. فردی که شغل دوبلور را انتخاب می‌کند باید با چالش‌های کار گروهی آشنا باشد و با برقراری یک ارتباط موثر با افراد تیم، کار خود را به خوبی انجام دهد.
• انطباق‌پذیری با شرایط: شغل دوبلور یک شغل با ساعات کاری و شرایط کاری مشخص نیست. کسی که شغل دوبلور را انتخاب می‌کند، این مسئولیت را برعهده دارد که خود را با شرایط مختلف تطبیق دهد. در شغل دوبلوری ممکن است نیاز باشد، ماهی از سال را شبانه روزی مشغول به کار باشد و ماه بعد از بیکاری خسته شود. برای همین دوبلور باید توانایی لازم در تطبیق خود با شرایط را داشته باشد.

ملاک موفقیت افراد در شغل دوبلوری

این که چه کسی در شغل دوبلوری موفق می‌شود، کاملا بستگی به شخص و شرایط و توانایی‌های شخص دارد. البته عوامل دیگری نیز در موفقیت یک دوبلور تاثیرگذارند. یعنی نمی‌توان گفت تنها توانایی های یک دوبلور او را به موفقیت می‌رساند. عوامل بیرونی نیز روی موفقیت در شغل دوبلوری تاثیر دارند.

 ممکن است خیلی از افراد به صورت کاملا اتفاقی یا بخاطر داشتن آشنایی با برخی افراد به راحتی به این شغل دست پیدا کنند. اما اگر توانایی‌های لازم در این زمینه را نداشته باشند، نمی‌توانند به فعالیت خود در این عرصه ادامه دهند. کسی در شغل دوبلوری موفق است که بتواند با استفاده از توانایی‌های لازم و به صورتی کاملا حرفه‌ای صدای خود را به یک هنر ماندگار تبدیل کند.

راه‌های ورود افراد به شغل دوبلوری

راه‌های ورود به شغل دوبلوری متفاوت است. اگر از دوبلورها از روش ورود آنها به این عرصه سوال کنید جواب‌های مختلفی دریافت می‌کنید. چند مورد از راه‌های ورود به شغل دوبلوری عبارت‌اند از:

• تحصیل در رشته دانشگاهی: یکی از راه‌های ورود به این عرصه تحصیل در رشته‌های مرتبط با شغل دوبلوری است. رشته دوبله یک رشته است که به صورت کاملا تخصصی به آموزش فرد برای دوبله و گویندگی می‌پردازد. برای قبولی در این رشته باید نمره لازم علمی و عملی در امتحان ورودی را کسب کنید. این رشته از رشته‌های هنری می‌باشد و یک راه اصولی برای ورود به این شغل دوبلوری محسوب می‌شود.
• تحصیل در آموزشگاه‌های دوبلوری به صورت آزاد: آموزشگاه‌های زیادی در سرتاسر شهرهای مختلف مشغول به آموزش این حرفه به صورت آزاد هستند. این آموزشگاه‌ها از رتبه‌های آموزشی مختلفی برخوردارند. یک آموزشگاه اگر به صورت اصولی و قانونی کار خود را شروع کرده باشد، می‌تواند مقدمه‌ای برای ورود شما به شغل دوبلوری باشد.
• شرکت در فراخوان‌های صدا و سیما: ممکن است شما هم با یک فراخوان شغل دوبلوری مواجه شده باشید. فراخوان‌ها با گرفتن تست از افراد متقاضی، فرد مورد نظر خود برای شغل دوبلوری را انتخاب می‌کنند. دادن تست در صدا و سیما، یک راه اصولی برای ورود به این حرفه می‌باشد.

روش استخدام در شغل دوبلوری

بهتر است بگوییم معمولا برای دوبلورها استخدامی صورت نمی‌گیرد. دوبلورها به صورت آزاد و پروژه‌ای به کار دوبله مشغول‌اند. با شروع هر کار قراردادی بسته خواهد شد و با پایان کار، قرار داد خاتمه پیدا می‌کند. میزان موفقیت کاری در هر پروژه دوبلور را شناخته شده خواهد کرد و برای کارها بعدی نیز به او پیشنهاد داده خواهد شد.

محیط کاری شغل دوبلوری

محیط کاری یک دوبلور ممکن است از فضای صدا و سیما تا فضاهای شخصی متفاوت باشد. محیط کاری یک دوبلور به این بستگی دارد که قرارداد او با چه نهادی بسته شده است. ممکن است کار دوبله برای یک فرد یا شرکت شخصی باشد.

ساعات کاری در شغل دوبلوری

همانطور که گفتیم ساعات کاری دوبلور، ساعات مشخصی نیست. در برخی مواقع حجم کاری بالا و در برخی مواقع حجم کاری پایین است. ساعات کاری مشخصی نمی‌توان برای شغل دوبلوری مشخص کرد.

میزان درآمد شغل دوبلوری

میزان درآمد شغل دوبلور به چند عامل بستگی دارد.

• میزان تبحر: هر چه میزان تبحر یک فرد در شغل دوبلوری بالاتر باشد، درآمد بیشتری برای کار او در نظر گرفته می‌شود.
• میزان تجربه کاری: افراد تازه‌کار معمولا میزان تبحر کمتری در کار از خود نشان می‌دهند. از این رو هر چه سابقه و تجربه در کار بالاتر برود،‌ موفقیت فرد در شغل دوبلوری افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه درآمد حاصل از کار بیشتر خواهد بود
• ساعات کاری: بنا بر حجم کاری و ساعات کاری درآمد شغل دوبلور ممکن است کم یا زیاد باشد. خیلی از افراد زمان زیادی صرف کار خود می‌کنند و در نتیجه درآمد بیشتری کسب می‌کنند.
• طرف قرارداد: اینکه شما با چه نهادی برای کار قرارداد داشته باشید، روی درآمد شغل دوبلوری موثر است. میزان درآمد بنابر توافق طرفین و با توجه به عرف دستمزد صورت می‌گیرد.

مزایا و سختی‌های شغل دوبلوری

هر کاری سختی‌ها و راحتی‌های مخصوص به خود را دارد. اگر در کاری با درنظر گرفتن توانایی و علاقه خود وارد شوید، راحتی بیشتری احساس خواهید کرد. همانطور که گفتیم میزان موفقیت و درآمد شغل دوبلوری با توجه به تجربه بالاتر می‌رود. اگر بخواهید یک شبه راه صد ساله را طی کنید، شغل دوبله مناسب شما نیست. شما برای موفقیت در این عرصه باید، سختی‌های راه را تحمل کنید.