آشنایی با مشاغل نظامی

وظیفه اصلی شاغلان در نظام، چیزی جز برقراری امنیت و تامین ایمنی نیست. شاغلان نظامی آمادگی و با هرگونه تهدید و تجاوز علیه استقلال و منافع کشور عکس العمل نشان می دهند.

از شاغلان به خصوص فرماندهان نظامی در نیروهای مسلح در هر رده ای انتظار می رود قبل از هر چیزی روحیه و عرق ملی را در بین سربازان و درجه داران و کارکنان سازمان خود به وجود آورند و همچنین به طور مداوم و مستمر جهت حاکمیت کامل فرهنگ و ضوابط اسلامی در جامعه،آمادگی در جهت همکاری با هر کدام از دیگر ارگان های نظامی تلاش بکنند.همه سازمان های وابسته به نظام هدفی مشترک دارند و برای این هدف در حال تلاش هستند، هیچ کدام نمی توانند بر دیگری برتری داشته باشند. شاغلان نظامی حتماً باید با سازمان خود کاملاً هماهنگ باشند و وظایف و اختیاراتی که سازمان برای آنها تعیین کرده است را رعایت و در همان چهارچوب حرکت بکنند. نظامیان با توجه به محیط کاری که دارند معمولاً اشخاصی هستند که همیشه باید جدی باشند.این شاغلان نمونه کامل احترام و رعایت دستور مافوق خود هستند و عدم رعایت این احترام می تواند برای آنها عواقب بدی داشته باشد. نظامیان باید با غربت و دوری از والدین و خانواده،انتظارات واقع بینانه زوجین از یکدیگر،مسئولیت پذیری و درون گرایی، وقت شناس بودن، تحمل و مقاومت شرایط سخت، محدودیت محیطی و محیط کاری و به طور کلی سبک و کیفیت زندگی خاص در همه دوره خدمتشان دست و پنجه نرم کنند. نظم وانظباط شاغلین نظامی باعث می شود که آنها تا حدی والد و دستوردهنده باشند و این رفتار را با خود همیشه به همراه دارند به طوری که می توان گفت در برخی از آنها محیط خانواده با محیط کار فرق چندانی ندارد. نیروهای مسلح از سه نهاد جداگانه ارتش،سپاه پاسداران و نیروی انتظامی تشکیل شده است و در بین این نیروها نیروی زمینی ارتش از لحاظ تعداد پرسنل فعال و ذخیره نهمین نیروی بزرگ دنیا است.شاغلان نظامی حقوقی متناسب با رسته و مرتبه ای که دارند دریاقت می کنند.هرچه فعالیت آنها بیشتر باشد و در سازمان خود موثرتر باشند به مراتب به بالاتر تغییر وضعیت می دهند. به دلیل مسائل امنیتی آمار دقیقی از شاغلان نظامی در دسترس نیست اما در برخی آمارها تعداد نظامیان 980 هزار نفراعلام شده است.اسلامی بودن، ولایی بودن،مردمی بودن،انظباط، سادگی و اقتدار و دفاعی بودن از استراتژی های نظامی است.

مشاغل نظامی چیست ؟

 از گذشته همواره یکی از دغدغه های اصلی انسان حفظ جان، مال و غیره خود در برابر تهاجم دیگران بود. تهاجمی که از همان ابتدای حیات انسان در دوران انسان‌های اولیه وجود داشته و حیات انسان را تهدید می‌کرد. آدمی برای رفع این تهدید سعی می کرد راه‌های مختلفی را امتحان کند.

 کم کم با جمع شدن کنار هم و گروهی زندگی کردن توانست یک راه حل خوب برای جلوگیری از این تهدیدات پیدا کند و آن هم استفاده از قوای جسمانی گروهی از مردان برای غلبه و تهدیدها بود. کم کم این اتفاق گسترش یافت و با استفاده از این نیرو انسان توانست بر دیگر جانوران و انسان‌ها نیز چیرگی پیدا کند و با ظهور دولت ها و به وجود آمدن نیروی نظامی دائمی یا غیر دائمی یک سیستم جلوگیری از تهدید و تهاجم طراحی شد. 

واژه نظامی به عربی به معنی سپاهی و لشکری است. خود واژه نظام که نظامی از آن برخاسته است به معنی سازمان و چارچوب نظم یافته است. در تاریخ بشرهر ملتی دارای نیروهای نظامی بوده است که از آن استفاده های مختلفی می‌کرده است. در نهایت نیروی نظامی را می توان به این شکل تعریف کرد که هر تشکیلات سازمان یافته دارای تجهیزات که برای هدفی خاص در هر ملتی وجود دارند.

 هر نیروی نظامی دارای تعدادی از فرمانده‌ها که وظیفه اصلی هدایت نیروها و رهبری آن‌ها را دارند و هم چنین گروهی از کارکنان که دستورات را انجام می‌دهند تشکیل شده است. نقش نیروی نظامی امروزه بیشتر به عنوان نیرویی شناخته می شود که دارای سلاح و در اختیار دولت ها برای رسیدن به اهدافشان(دفاعی یا تهاجمی) استفاده می‌شود. البته دسته ای از نیروها هم وجود دارد که به آن‌ها نیروهای شبه نظامی می گویند که از شهروندان عادی تشکیل می شود و اهداف گوناگون را دنبال می کند.

نیروهای نظامی در ایران

نیروهای مسلح ایران از سه نهاد ارتش سپاه پاسداران و نیروی انتظامی تشکیل می شوند. وزارت دفاع ایران نیز کار پشتیبانی و برنامه ریزی برای نیروهای مسلح ایران را انجام میدهد.  ارتش ایران از 3 زیرمجموعه زمینی، هوایی و دریایی تشکیل می شود و بر اساس آمار حدود دارای ۴۲۰ هزار نفر پرسنل می باشد سپاه پاسداران نیز دارای پنج زیر مجموعه نیروی زمینی، هوایی، دریایی نیروی قدس و سازمان بسیج مستضعفین است که البته بسیج از نیروهای داوطلب تشکیل شده است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز حدود  125 هزار نفر می‌شوند.

نیروی انتظامی ایران که مسئول حفاظت از امنیت داخلی ایران را برعهده دارد به طور مخفف به ناجا معروف است و پلیس ایران است. نیروی انتظامی نیز دارای ۱۸ رسته جداگانه است.  مرزبانی، اطلاعات، عملیات ویژه ، ترافیک راهنمایی رانندگی ، هوایی ، نظامی ، آماد و پشتیبانی ، جرم شناسی آگاهی ، رایانه ، حقوق ، اداره ای ، هنر ، معارف ، دارایی ، مخابرات و الکترونیک فتا ، فنی مهندسی و دریایی ۱۸ رسته این سازمان را تشکیل می‌دهند. همچنین این سازمان از تعداد زیادی رده مانند پلیس راهور فاوا  پاوا و.. تشکیل شده است.

همه ادارات و نهاد‌هایی که در متن فوق آوردیم اقدام به استخدام نیرو می‌کنند و هدف همه آن‌ها هم برقراری نظم و امنیت است. البته علاوه بر نهاد‌های بالا می‌توان تعبیر و برداشت دیگری هم از مشاغل نظامی کرد. اگر هدف مشاغل نظامی را برآوردن نظم بدانیم به جز موارد بالا مشاغل دیگری هم وجود دارند که هدف آن‌ها ایجاد نظم و امنیت است. هر چند این مشاغل دولتی نباشند و از افراد مختلف و یا شرکت‌های مختلف حقوق دریافت کنند. برای مثال حراست دانشگاه را می‌توان ابزار برقراری نظم دانست و یا افرادی که در فروشگاه‌ها وظیفه حراست را بر عهده دارند.

با این تفاسیر بهتر است به بررسی انواع مشاغل و میزان درآمد افراد شاغل در این گروه شغلی بپردازیم اما در نظر داشته باشید که می‌توانید مشاغل دیگری را نیز در این حوزه تصور کنید و یا در آن مشغول به کار شوید.

مشاغل حوزه نظامی

موقعیت استراتژیک ایران باعث این مهم شده است که بحث امنیت در ایران به یکی از مهم ترین مباحث جامعه و دولت بدل شود. دولت ایران همواره برای تامین امنیت شهروندان به دلیل موقعیت خاص ایران بودجه‌های زیادی تخصیص می دهد. همین هدف یعنی تامین امنیت پایدار باعث گستردگی نیروهای نظامی ایران و تعداد بالای کارکنان شده است.

همین تعداد بالا باعث وجود مشاغل متعدد در این بخش شده که بازار کار خوبی محسوب می‌شود. جویندگان شغل اگر علاقه‌ای به کار نظامی داشته باشند به راحتی می توانند به یکی از نیروهای سه‌گانه مسلح ایران وارد شده و در آنجا به مدارج بالاتر نیز برسند.

مشاغل نظامی در ایران نیز به سه دسته تقسیم می شوند یعنی شما می توانید به یکی از نیروهای سه گانه ارتش، سپاه پاسداران یا ناجا بروید و استخدام شوید.

نیروی انتظامی

به صورت درجه داری و افسری نیروی کار استخدام می کند. جویندگان کار علاقه مند به کار در پلیس با مدرک دیپلم از طریق آموزشگاه‌های درجه داری به صورت پیمانی یعنی پنج ساله با درجه گروهبان یکمی استخدام نیروی انتظامی در می آیند. افسران پلیس نیز از طریق قبولی در دانشگاه علوم انتظامی امین به صورت رسمی و با درجه ستوان سومی برای فارغ التحصیلان دوره کاردانی درجه ستوان دومی برای فارغ التحصیلان دوره کارشناسی استخدام شوند.

ارتش

ساختار ارتش ایران نیز شامل یک ستاد مشترک وسه  نیرو و قرارگاه پدافند هوایی است که جویندگان کار می‌توانند به یکی از نیروهای آن بروند. ستاد مشترک ارتش که شامل برنامه‌ریزی و هماهنگی بین چهار نیروی ارتش است.

• نیروی زمینی ارتش نزاجا
•  نیروی هوایی ارتش نهاجا
• نیروی دریایی ارتش نداجا
• قرارگاه هوایی پدافند خاتم الانبیا

همچنین سازمان عقیدتی سیاسی ارتش و سازمان حفاظت اطلاعات ارتش از سازمان های دیگر ارتش ایران می‌باشند. داوطلبان استخدام در ارتش می توانند به یکی از دانشگاه های زیر برای استخدام در ارتش مراجعه کنند:

۱- دانشگاه افسری امام علی ۲- دافوس آجا  ۳- دانشگاه علوم دریایی امام خمینی ۴- دانشگاه هوایی شهید ستاری  ۵- دانشگاه علوم پزشکی ارتش ۶-  دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

این نیرو نیز دارای رسته ها و دسته های فراوانی برای علاقمندان به کار در آن است که  که ۵ نیروی هوایی ، دریایی، زمینی، بسیج و نیروی قدس از مهم ترین آنها هستند. علاقه مندان استخدام سپاه می‌توانند از طریق دانشگاه امام حسین به تحصیل در این دانشگاه پرداخته و به استخدام سپاه درآیند. در این دانشگاه رشته های متعددی برای بخش های مختلف سپاه ارائه می شود که از جمله می توان به رشته های فنی مهندسی، مهندسی صنایع، مهندسی مکانیک و هوافضا، مهندسی برق، کامپیوتر، فیزیک، شیمی و علوم انسانی اشاره کرد. همچنین سپاه ولی امر، سپاه حفاظت  انصارالمهدی ، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا و بنیاد تعاون سازمان اطلاعات و عقیدتی سیاسی از دیگر نهادهای  سپاه هستند.

تعدادی از مشاغل نظامی در ایران 

تعداد بالای مشاغل نظامی ایران باعث شده که دسته بندی های بسیاری برای آن در نظر گرفته شود اما در زیر تعدادی از مشاغل نظامی را  می آوریم.

افسر تیم پرواز: وظیفه هماهنگی بین هواپیماها برای مطمئن شدن از نتیجه مطلوب عملیات های پروازی

افسر کنترل پرواز و فرود هواپیما: وظیفه هدایت عملیات و برنامه‌ریزی آن و همچنین  نگهداری از هواپیماها و سکوی آنرا هنگام فرود و برخاست بر عهده دارد.

افسری یگان زرهی: در نیروی زمینی وظیفه کنترل و هدایت تانک‌ها و خودروهای نظامی و غیره را روی زمین در عملیات‌ها بر عهده دارد.

افسر  توپخانه و موشک انداز: کنترل، هدایت و طراحی پرتاب و شلیک موشک ها و توپ های توپخانه را برعهده دارد.

افسر پیاده نظام: رهبری و هماهنگی بین نیروهای پیاده زمینی و آرایش آنها

افسری یگان ویژه: رهبری تیم های عملیاتی یگان ویژه زمینی و هوایی یا دریایی

کادر یگان زرهی- کادر یگان توپخانه- کادر تیم پرواز- که هرکدام وظایفشان به ترتیب انجام عملیات در زمین توپخانه و پرواز است.

سرباز هم که کاربری تسلیحات و تجهیزات در نیروی زمینی را بر عهده دارد و همچنین نیروی یگان ویژه از تیم‌های ممتاز و عالی برای عملیات های مختلف بهره گیری میشود، تشکیل شده است.

 بازار کار و درآمد 

علاقه‌مندان و داوطلبان به  مشاغل نظامی‌ می‌توانند در هر یک از مشاغلی که ذکر شد با توجه به علاقه و استعداد و همچنین شرایط استخدامی ثبت نام کرده و استخدام شوند. به دلیل اهمیت بحث امنیت در ایران نیروهای سه‌گانه ایران هر کدام جداگانه هر ساله برای بخش های مختلف خود اقدام به جذب نیرو می کنند. درآمد نیروهای مسلح ایران نیز به صورت مشخص در رده‌های پایین و نامشخص در رده‌های بالا است که البته به دلایل فراوان نمی توان درآمد متوسطی برای آن بیان کرد. یکی از دلایل ازدیاد مشاغل است.

با توجه به درجاتی که در نیرو‌های نظامی وجود دارد میزان حقوق و درآمد و حتی مزایا هم متفاوت است اما حداقل حقوق برای کارکنان نظامی حدود دو میلیون تومان تا بیش از ده میلیون تومان است. بسیاری افرادی که در دانشکده‌های نظامی فارغ التحصیل می‌شوند علاوه بر حقوق و مزایایی دوران تحصیل بلافاصله بعد از ورود به بازارکار نیز درآمدی بیش از سه میلیون تومان دریافت می‌کنند. عده ای معتقدند که این میزان درآمد برای بسیاری از افراد کفایت نمی‌کند اما با توجه به ارتقاء درجه کارکنان احتمال افزایش حقوق همواره وجود دارد.