آشنایی با شغل مهندس معماری
نوشته شده توسط
سارا عیوضی
معماری، روش و شیوه های طراحی و ساختن سازه ها، مکان‌های شهری و دیگر فضاها برای استفاده در موارد هماهنگ کارکرد و زیباتر شدن است. مهندسی نیز که از هندسه نشات می‌گیرد کنارهم قراردادن موارد مختلف و ترکیب آنها برای دستیابی به هدف مور نظر است. ترکیب این و یعنی مهندسی و معماری رشته ای را پدید می آورد به نام مهندسی معماری که در آن مهندس از ترکیب و روش های مختلف ساخت و طراحی سازه به یک معماری مطلوب برای آن سازه برسد.
در این یادداشت عمده مطالب که در خصوص مهندسی معمار وجود دارد را بررسی می‌کنیم از رشته تحصیلی تا درآمد و بازار کار و در بخشی هم به توضیح یک تفاوت اساسی می‌پردازیم. معمولا پرسش‌هایی در خصوص تفاوت مهندس معماری و عمران وجود دارد که در بخشی جداگانه به آن خواهیم پرداخت.
مهندس معمار
کسی که طراح و مدلساز و برنامه ریز و سازنده بناها و ساختمان ها است، مهندس معمار می‌گویند. این فرد، طرح های سازه های نو و برنامه ریزی برای بازسازی و محافظت از ساختمان های قدیمی را طراحی می کند. این فرد علاوه بر موارد بالا طراح ترکیب و نحوه جاگیری مجموعه سازه ها و فضاهای اطراف آنها نیز می باشد.
از مهارت ها و مواردی که یک مهندس معمار برای انجام امور یاد شده دست پیدا کند عبارت اند از:
تسلط به علم مهندس، ذوق وسلیقه هنری، شناخت جامعه شناختی و فرهنگی که شامل سنت ها و ریوم محلی و همچنین از جغرافیای انسانی و طبیعی محلی که سازه قرار است در آن ساخته شود وغیره.
رشته تحصیلی
رشته معماری را میتوان از دوران دبیرستان از طریق آموزشگاه های فنی و حرفه ای شروع کرد. همچنین دانش آموزان رشته ریاضی نیز میتوانند وارد این رشته در دانشگاه هنر شوند که البته مزیت های کسانی که از طریق فنی حرفه ای این رشته را دنبال می‌کنند بیشتر است زیرا هم می توانند بعد از دریافت دیپلم خود وارد بازار کار شوند که به معنای چهار سال جلوتر بودن است وهمچنین دارای مهارت های بهتری نسبت به آن ها هستند که این مورد هم تاثیر زیای در ورود بهتر و سریعتر آن ها به بازار کار دارد. در دانشگاه های دولتی ایران این رشته دارای دو رشته اصلی مهندسی معماری و معماری داخلی است. مهندسی معماری نسبت به مهندسی داخلی دارای میزان پذیرش بیشتری در دانشگاه ها است.
برنامه درسی مهندسی معماری به شکل زیر است:
140 واحد (20 واحد عمومی، 29 واحد پایه، 60 واحد دروس اصلی، 27 واحد دروس تخصصی، 4 واحد اختیاری
کارشناسی ارشد در این رشته نیز گرایشات مختلفی دارد که برخی از آنها به شرح زیر است:
مهندسی معماری - انرژی و معماری - تکنولوژی معماری – معماری منظر – مدیریت پروژه وساخت – معماری داخلی و ...
همچنین دانشجویان علاقه مند به این رشته میتوانند در دانشگاه های علمی کاربردی و دانشگاه آزاد اسلامی مشغول به تحصیل شوند. دانشگاه آزاد اسلامی دارای واحدهای درسی تحصیل بدون آزمون ناپیوسته این رشته نیز است.
مهارت های مورد نیاز برای ورود به این رشته
برای موفقیت هرچه بیشتر در این رشته و شغل باید دارای مهارت های باشد. این مهارت ها به دو حوزه عمومی و اختصاصی تقسیم میشود.
مهارت های مورد نیاز عمومی برای این رشته و شغل عبارتند از:
- دارای رویکردی روش مند، تحلیلی و منطقی (مانند مهندسی و فنی)
- توانایی خوب در ریاضیات به خصوص هندسه
- مهارت های ارتباط عمومی و گفتگو قوی (برای موفقیت بیشتر در گرفتن پروژه و یا مذاکره با کارفرمایان و متقاعد کردن آنها)
- دارای دقت زیاد و توجه به جزئیات (که هم در مهندسی نیاز است هم در فعالیت های هنری و معماری هر دو را در کنار هم دارد)
- توانایی رهبری و سازماندهی و انجام کار گروهی
- قدرت تجسم و خلاقیت
- توانایی حل مساله
مهارتهای تخصصی که از نیازهای اساسی این رشته اند هم که برخی از آنها باید بالقوه باشند و میتوان آنها را در طول یادگیری تقویت کرد به عبارت زیر است:
-
آگاهی خوب در زمینه تاریخ بخصوص تاریخ معماری ایران و جهان، جغرافیا، اقلیم‌شناسی، روانشناسی، مردم‌شناسی و اقتصاد
- اطلاع داشتن از اثرات اجتماعی و زیست محیطی پروژه ها
- داشتن ذوق هنری به همراه علاقه و استعداد در ریاضیات
در حال حاضر مباحثی در خصوص معماری و شهر سازی شکل گرفته است مباحثی که در آینده نمود بیشتری پیدا خواهد کرد. برخی معتقدند سبک معماری ما در حال حاضر جهانی بی روح را رقم می‌زند که باعث نفوذ فرهنگی، از بین رفتن تمدن و حتی بروز مشکلات روحی و معضلات روانی در سطح جامعه میشود. این افراد معتقدند استفاده از سبک‌های مختلف معماری بدون در نظر گرفتن فرهنگ و عرف جامعه زمینه بروز بسیاری از مشکلات را فراهم کرده و حتی برخی پرخاشگری را هم به این مسائل ارتباط می‌دهند.
همه این موارد مطرح شده دارای دلایل منطقی است که بسیاری از مهندسان معماری از آن بی اطلاع هستند. وقتی که مهندس با تاریخ و تمدن خود آشنا نباشد و یا سبک‌های مختلف معماری را نشناسد بی شک زمینه طرح این مباحث هم فراهم خواهد شد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که موضوعات تاریخی و تمدنی در معماری جدی گرفته شود.
بسیاری از پروژه‌های عمرانی اثرات مخرب زیست محیطی دارند. این موضوع گهگاه به مسائل سیاسی هم تبدیل میشود و واکنش جامعه را در پی دارد. بنابراین بهتر است تا مهندسین معماری هنگام ساخت پروژه توجه خاصی به اثرات مخرب بر محیط زیست داشته باشند.
اما مورد آخر خلاقیت است. معماری یک هنر است و هنر یعنی خلاقیت. کپی کردن آثار دیگران جایی در معماری ندارد. اگر قرار باشد تنها مهندسی معکوس صورت گیرد نیازی به مهندس معماری نیست. در سال‌های اخیر مهندسی معماری ما از این معضل رنج می‌برد و نیاز به مهندسین خلاق احساس میشود. جالب است بدانید در بسیاری از پروژه‌ها خلاقیت مهمترین فاکتور در نظر گرفته میشود. در صورتی که شما فرد خلاقی هستید حتما در مهندسی معماری موفق خواهید شد.
نرم افزارهای مهم در رشته مهندسی معماری:
Auto Cad 3D Max _ Revit _ V-ray _ ArchiCAD 17 _ Floor Plan 3D _ Sketchup
زمینه های مختلف فعالیت مهندسی معماری
- طرح ریزی و مدلسازی (تک بنا یا مجموعه زیستی کوچک)، از طرح های اولیه تا مراحل اجرایی کار و طراحی اجزا و عناصر تشکیل دهنده بنا
- مدیریت و سرپرستی دفاتر مشاور معماری (مهندسی مشاور)
- نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی (مهندسی ناظر))مدیریت و هماهنگی اجرایی پروژه‌های معماری (مدیریت پروژه)
- تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانکاری و احداث ساختمان
- همکاری با کلیه متخصصینی که کار آنها به نحوی با ساماندهی محیط زیست مرتبط است. مانند اکولوژیست‌ها، جغرافی دانان، اقلیم شناسان، برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی و
- طراحی پارک‌ها و میادین شهری و محوطه سازی آنها
- مشارکت در پروژه‌های برنامه ریزی و طراحی شهری و شهرسازی
- طراحی تک بناها در مقیاس کوچک و انجام دکوراسیون داخلی
- انجام کارهای پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضا
تفاوت کار مهندس عمران و مهندس معمار
با این که شباهت های زیادی بین این دو وجود دارد اما تفاوت اصلی میان این دو رشته مربوط به نگاه و وظایف این دو است. به طوری که مهندس عمران فقط میتواند اصول فنی را مورد توجه قرار دهد ولی مهندس معمار باید بقیه موارد مانند جنبه های زیبای و روانشناسی و فرهنگی و محیطی و جغرافیایی را مورد توجه قرار دهد.
وظایف مهندس معمار
وظایف مهندسین معمار باتوجه به شرایط محیطی متفاوت است ولی میتوان مهمترین آنها را به شرح زیر آورد:
- جستجوی پروژه جدید از طریق بازاریابی و ارائه توضیحات لازم برای مشتریان
- گفتگو با مشتری برای یافتن نیاز مشتری و الزامات لازم برای ساختمان ها
- بررسی و تحلیل شرایط و خصوصیات زمین و محوطه ساخت و ساز
- معین کردن خصوصیات فیزیکی و کمی طرح همراه با تخمین مواد و تجهیزات لازم و هزینه یابی و زمان بندی اولیه پروژه
- تهیه طرح ها و نقشه های پروژه با استفاده از نرم افزارهای طراحی و مدلسازی کامپیوتری
- همکاری با سایر مهندسان از جمله مهندسان تاسیسات مکانیک، مهندسان برق و ... در انجام محاسبات فنی و تاسیسات مکانیکی و برقی و ...
- نظارت بر کار تکنسین ها و کارگران
- بستن قرارداد با پیمانکاران
- مدیریت پروژه های ساخت و ساز
- بازدید از محل پروژه برای اطمینان یافتن از پیشرفت آن مطابق با برنامه
بازار کار:
ابتدا مهندس معمار برای شروع کار خود از سازمان نظام مهندسی دریافت کند. یکی از مراحل تایید ساخت ساختمان نیز همین تایید طراحی مهندس معمار از طریق مراجع مختلف است. مهندس معمار میتواند در چند حوزه بازار کار داشته باشد. او میتواند کارها را به صورت پروژه ای از طریق ساختمان ساز دریافت کند یا خود او اگر دارای تمکن مالی خوب باشد اقدام به دایر کردن شرکت خصوصی نماید. همچنین او میتواند در شرکت های دولتی پیمانکار استخدام شود یا توسط شرکت های خصوصی به کار گرفته شود.
درآمد مهندسین معمار نسبت به دیگر رشته ها در سطح بالایی قرار دارد. در ایران نسبت به میزان مهارت و کار انجام شده مهندس معمار حقوقی مابین 2 میلیون الی 35 میلیون به صورت ماهانه را میتواند داشته باشد. مهندسی معماری در بین بسیاری از رشته‌های مهندسی به دلیل موقعیت‌های کاری مناسبی که وجود دارد سر آمد است.
