آشنایی با شغل مدیر تولید کارخانه

اگر همچنان معتقد باشیم که در عصر صنعتی شدن زندگی می‌کنیم و نشانه های کارخانه‌ها به عنوان یکی از مهم ترین نماد‌های این عصر را در گوشه و کنار زندگیمان جستجو کنیم متوجه ساز و کار خاص این مراکز خواهیم شد. کارخانه مرکز تولید به حساب می‌آید. تولیداتی متنوع که با ورود کالای خام صورت می‌گیرد. از بدو صنعتی شدن تا کنون فرآیند‌های خاصی برای کنترل تولید انجام می‌شده است. این فرآیند‌ها چند وجهی هستند. اما اساسی ترین فرآیندی که در کارخانه‌ها صورت می‌گیرد فرآیند تولید است. کالا در جریان تولید با استفاده از دستگاه‌های مختلف به کالای جدیدی تبدیل می‌شود که ارزش افزوده بیشتری دارد و این ارزش افزوده نیز دلیل تولید کالاست.

مدیر تولید کارخانه وظیفه بررسی روند‌های تولید به منظور نظارت بر روند تولید و همچنین عوامل تولید است. بنابراین دو کلید واژه اساسی در تعریف و حیطه وظایف مدیر تولید وجود دارد آن روند تولید و عوامل تولید است. هر آن چه مدیر تولید کارخانه انجام می‌دهد ذیل همین مفاهیم معنا دار می‌شوند.
در این یادداشت به صورت اصولی و با توجه به مفاهیم فوق در صدد آنیم تا مدیر تولید کارخانه را به مثابه یک شغل معرفی کنیم و در خصوص موضوعات مختلفی چون بازارکار، درآمد و وظایف و مهارت‌های آن مطالبی را عرضه کنیم.

مدیر تولید کارخانه کیست؟

هر کارخانه برای بهبود عملکرد خود از افرادی استفاده می‌کنند تا روند تولید را زیر نظر بگیرند. کنترل یا نظارت بر روند تولید به منظور بهتر شدن تولید و نظارت بر حسن اجرای آن جهت انجام امور سفارشات است. به عبارت دیگر هدف از استفاده از مدیر تولید کارخانه دو امر مشخص است؛ اول بهره‌برداری بهتر و دیگری نظارت به منظور رسیدن به اهداف تعیین شده در تولید.
هر کارخانه‌ یا واحد تولیدی بر اساس میزان تولیدی که دارد برنامه ریزی می‌کند. مدیران فروش بر اساس این آمار اقدام به پیدا کردن بازار می‌کنند و مدیران نیز با توجه به این میزان تولید قادر به پرداخت هزینه‌های جاری در کارخانه‌ها هستند بنابراین بدون برنامه ریزی و نظارت بر روند تولید نمی‌توان به هیچ یک از اهداف تولید رسید.
مدیران تولید کارخانه‌ها معمولا با توجه به نوع کارخانه صلاحیت‌هایی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. برای مثال اگر یک کارخانه تولید مواد غذایی را در نظر بگیرم با توجه به این که یکی از وظایف مدیران تولید نظارت بر کیفیت تولید هم می‌باشد باید فردی انتخاب و استخدام شود که در حوزه مواد غذایی علم و اطلاعاتی داشته باشد.
بنابراین نمی‌توان این شغل را محدود به رشته خاصی کرد و یا سطح تحصیلات مشخصی برای آن در نظر گرفت. اما با این حال معمولا کارخانه‌ها معمولا از افرادی که دارای تحصیلات عالیه هستند استفاده می‌کنند و با توجه به این که این شغل چندان تخصصی محسوب نمی‌شود و تقریبا می‌توان اصطلاح بینا شغلی را برای آن ابداع کرد، اغلب از افراد با تجربه استفاده می‌شود. چنانکه شما اگر به این مراکز تولیدی مراجعه کرده باشید شاید چندان متوجه تحصیلات و یا تخصص این افراد نشده باشید در اغلب کارخانه‌ها مدیر تولید در کنار کارکنان اما در نقش ناضر به نظارت و تهیه گزارش و حتی حل مشکلات در حین تولید می‌پردازد. در ادامه با توضیح وظایف و مهارت‌های مدیر تولید با این شغل بیشتر آشنا خواهید شد.

وظایف و مهارت‌های مدیر تولید کارخانه

- نظارت بر روند تولید
- نظارت بر عوامل تولید
- بررسی کیفیت محصولات
- بررسی میزان تولیدات
- شناسایی عوامل اختلال زا در تولید
- کمک به برنامه ریزی برای تولید و فروش محصولات
- تهیه گزارش از فرآیند تولید
- حل مشکلات عوامل تولید
- توانایی برقراری ارتباط با مدیران و کارکنان
- ایجاد ساز و کاری برای ایجاد انگیزه در کارکنان
- توانایی تهیه گزارش و گیرا
- خوش اخلاق و با انگیزه. این مورد در مدیران تولید کارخانه بسیار اهمیت دارد. چرا که در اغلب اوقات مدیر تولید تنها مسئولی است که به صورت مداوم در کارخانه حضور دارد به همین دلیل نیز باید با روحیه و خوش رویی با کارکنان برخورد کند. امروزه ایجاد انگیزه به مثابه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شرکت‌های تولیدی بزرگ است که در حال حاضر در کشور ما این کار را مدیر تولید کارخانه می‌تواند انجام دهد به همین دلیل ایشان باید در کنار صلابت و جدیدتی که دارد با اخلاق خوش با کارکنان برخورد نماید.
بهتر است موارد فوق را کمی تشریح کنیم تا بیشتر با ضرورت‌ها و وظایف این شغل آشنا شوید. کارخانه به مثابه یک سیستم است. سیستمی که به یک شکل خاص کار می‌کند. به وجود آمدن هر گونه در اختلالی در این سیستم موجب تغییر در کارآیی آن می شود به همین دلیل مدیر تولید کارخانه به روند تولید و اجزای تولیدی در کارخانه نظارت می‌کند. اما این نظارت به منظور دیگری هم صورت می‌گیرد. هنگامی که از عوامل تولید سخن می‌گوییم به طور مشخص منظور کارکنان و دستگاه‌های تولید هستند. مدیر تولید کارخانه باید بر حسن اجرای هر دو نظارت داشته باشد و حتی عواملی که ممکن است باعث ایجاد مشکل شوند را شناسایی کند. این عوامل می‌توانند عوامل خطر ساز باشند برای مثال تصور کنید یکی از دستگاه‌ها دچار شکستگی شده باشد که این شکستگی باعث ضرر رساندن و تاثیر گذاشتن بر کیفیت تولیدات شود. و یا ممکن است عواملی ایمنی و سلامت کارکنان را به خطر بیاندازد. مدیر تولید کارخانه وظیفه دارد تا علاوه بر تهیه گزارش از این مشکلات در صدد رفع آن نیز برآید.
موارد بالا بیشتر مربوط به فعالیت مدیر تولید کارخانه در محیط تولیدی است اما خارج از آن نیز می‌توان وظایفی را بر عهده گرفت. ابتدا بگذارید از این اصل استفاده کنیم. احتمالا در خصوص تاثیر مشاهده در حل مشکلات شنیده‌اید. مدیر تولید مهم‌ترین مشاهده‌گر در روند تولید محسوب می‌شود بنابراین مشکلات را بهتر شناسایی می‌کند این مشکلات در قالب گزارش های متعدد به مدیران داده می‌شود.
مدیر تولید وظیفه دارد تا با سایر مدیران کارخانه در خصوص وضعیت تولید، عوامل تولید و حتی فرآیند تولید گفتگو کند. این گفتگو به چند منظور می‌تواند صورت گیرد. اول توسعه کارخانه و ایجاد فاز های جدید است. دوم تعدیل یا افزایش نیرو است. سوم کمک به گزینش نیروی جدید است. چهارم برنامه ریزی برای ایجاد محیطی امن و سلامت جهت فعالیت کارگران و کارکنان است. پنجم انجام برنامه ریزی در خصوص کاهش یا افزایش تولید است که نیاز به برنامه ریزی در میزان فروش نیز احساس می‌شود.
میزان تولید نیز همانطور که گفتیم بسیار اهمیت دارد. کارشناس تولید باید میزان تولید را بر اساس مواد خامی که استفاده می‌شود و همچنین ساعت کار و نوع کار در کارخانه برآورد کند این برآورد در چند جهت اهمیت دارد اول آن که مانع سو استفاده از کالا در کارخانه می‌شود و دیگر آن که زمینه برنامه ریزی را برای مدیران فراهم می‌کند.

درآمد و بازار کار مدیر تولید کارخانه

امروزه همه کارخانه‌ها از مدیر تولید استفاده می‌کنند هر چند ممکن است در برخی از کارخانه‌های کوچک با این نام از این مدیران استفاده روند اما آن وظایفی که توضیح دادیم در همه کارخانه‌ها توسط افرادی انجام می‌شود به همین دلیل هم این حکم کلی را صادر کردیم.
در حال حاضر کارخانه‌های تولید مواد غذایی، مواد شوینده، کارخانه‌های صنعتی و تولید مواد پتروشیمی، تولید خودرو، تولید لوازم خانگی و حتی کارگاه‌های تولید البسه نیز از مدیران تولید استفاده می‌کنند و زمینه کاری مناسبی برای افرادی که در این شغل توانمندی‌هایی دارند فراهم است.
یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها در این بخش چگونگی کاریابی است. کاریابی در حال حاضر از طریق راه‌های مختلفی صورت می‌گیرد. یکی از مدرن‌ترین کار‌ها استفاده از سایت‌های مختلف کاریابی است. برای نمونه می‌توانید از سایت الو استخدام به روز‌ترین آگهی‌های مربوط به استخدام این شغل را پیدا کنید. البته دقت داشته باشید که در آگهی‌ها ممکن است با عناوین مختلفی اقدام به درج آگهی شده باشد اما شما با توجه به تخصصی که دارید می‌توانید در این مراکز مشغول به کار شوید.
برای ورود بهتر به بازار کار و همچنین ایجاد شانس بیشتر برای خود بهتر است در حوزه برنامه ریزی و همچنین نظارت به توانایی‌های خاصی دست پیدا کنید. چرا که این شغل از مشاغلی است که بعد از مدتی می‌توان تاثیرات آن را به وضوح مشاهده کرد به همین دلیل نیز کارآمدی اصلی بسیار تخصصی است.
درآمد مدیر تولید کارخانه نیز به چند عامل بستگی دارد. اولین عامل وسعت کارخانه‌ است هر چه مجموعه‌ای که شما در آن قصد فعالیت دارید بزرگتر باشد احتمال دریافت افزایش حقوق برای شما بیشتر است برای مثال در کارخانه‌های بزرگ خودرو سازی که اغلب از مدیران تولید متعدد هم استفاده می‌شود این درآمد نزدیک به حقوق مدیران ارشد است و گاه تا بیش از شش میلیون تومان هم می‌رسد اما در کارخانه‌های کوچک این حقوق معمولا حدود دو میلیون تومان است.
فاکتور دیگر در دریافت حقوق بیشتر تاثیرگذاری شماست. هر چه شما بتوانید تاثیرات خود را به صورت ملموس‌تری نشان دهید حقوق بیشتری دریافت خواهید کرد. معمولا این حقوق در قالب مزایا و خدماتی به مدیر تولید کارخانه‌ها اعطا می‌شود.
فاکتور سوم شهری است که در آن فعالیت می‌کنید. در برخی از مشاغل دور بودن از مرکز استان‌ها کمی دشوار به نظر می‌رسد به همین دلیل نیز مدیران حقوق بیشتری دریافت می‌کنند اما با توجه به وضعیت نامطلوب استخدام در همه حوزه‌ها اولویت برای دریافت حقوق بیشتر شهر‌های مرکزی و مراکز استان‌ها هستند برای مثال میزان حقوق مدیر تولید کارخانه در تهران نزدیک به دو برابر برخی از شهرستان‌هاست.
اما نکته آخر را باید با تاسف در خصوص وضعیت استخدامی در این رشته‌ها عنوان کنیم. تعداد استخدامی‌ها در این شغل بسیار محدود است و چندان اهمیتی به این شغل داده نمی‌شود و بیشتر به عنوان یک هزینه اضافی در نظر گرفته می‌شود. از این رو باید مهارت‌های بسیار زیادی را در این زمینه به دست آورد تا شانس استخدامی برای شما ایجاد شود.