آشنایی با مشاغل کشاورزی

مشاغل کشاورزی به تولید کردن مواد غذایی (سبزیجات،میوه جات،گوشت )از راه کشت وکار یا همان زراعت و جنگل داری و دامداری کشاورزی گفته می شود.

ایران از اولین کشورهایی است که کشاورزی در آن انجام می شده است. در بسیاری از حفاری ها وقنات ها که در اطراف شهرهایی مثل یزد و کاشان و.. دیده می شود همه اسنادی هستند که در حدود 3000 سال پیش از میلاد در این مناطق کشاورزی بوده است. شاغلان در کشاورزی در نقش گیری بسیاری از انقلاب ها از جمله مهاجرت ها نقش زیادی دارند.تاثیر و اهمیت کشاورزی بر هیچ کسی پوشیده نیست و یکی از ارکان اصلی درآمدزایی و اقتصاد در هر کشوری است. در این روزها با توجه به افزایش مصرف و محدودیت هایی که در منابع وجود دارد بحث کشاورزی مدرن و صنعتی مطرح است و شاغلان کشاورزی در تحقق این امر بسیار در حال فعالیت هستند. هدف از کشاورزی مدرن، کمترین هزینه(بحث اقتصادی) و کمترین مصرفی از منابع که بیشترین بازده حاصل شود می باشد. 33 درصد از اراضی کشورمان قابل زراعت هستند و 25 درصد از اشتغال در کشور مربوط به کشاورزی است.اما به طور میانگین هرساله 50 هزار نفر از کشاورزان کم می شود. شاغلان و مهندسین کشاورزی در همه زمینه ها (تسهیلات بانکی،خدمات رسانی و...)نیاز به حمایت دارند زیرا صنعت در کشور تحت تاثیر این فعالان است. از جمله اقدامات مسئولین نسبت به کشاورزان بحث آموزش دادن به آنهاست زیرا تقریباً بیش از یک سوم از کشاورزان بی سواد هستند و این عدم آگاهی باعث می شود که کشاورزان به طور سنتی و بی رویه کشت کنند و بحران آب و فرسایش خاک روز به روز مسئله سازتر شود. در مورد درآمد یک کشاورز هیچ گاه نمی توان به طور قطع و یقین صحبت کنیم و گاهی اوقات شاغلان کشاورزی برای ادامه و جریان داشتن زندگی خود محتاج می شوند. سرما،عدم بارندگی و یا بارندگی های بد موقع و...همه و همه می توانند به یک کشاورز لطمه جدی بزنند. در کشور ما از ضعیف ترین زیرساخت ها مربوط به کشاورزی است. شغل کشاورزی در ایران از مشاغلی است که هیچ وقت نمی توانند نرخ محصول خود را پیش بینی کنند ویا حدس بزنند میزان درآمد آنان پس از برداشت محصول چقدر خواهد بود. اما به طور کلی بیشترین درآمد در مشاغل کشاورزی کشت و پرورش درخت و کاشت گیاهان دارویی می باشد. کشاورزان حامیان صادق مردم هستند و باید متناسب با این خدمتشان برای آنها احترام قائل شد. در کشورهای پیشرفته کشاورزان از بیمه و امتیازات خاصی برخوردارند؛که نه تنها باعث عدم مهاجرت کشاورزان بلکه تشویق شدن دیگر نفرات به گرایش پیدا کردن به سمت کشاورزی است.

مشاغل کشاورزی چیست ؟

 مشاغل کشاورزی حول نیاز‌های بسیار دیرینه انسان شکل گرفته‌اند. در طی گذر زمان و با ایجاد نیازهای متنوع و فراوان در جوامع بشری، دسته‌ای از نیازها از ابتدا تا به امروز ثابت بوده و همیشه مورد توجه قرار می‌گرفته است. قاعدتا در قرون و اعصار گذشته تامین این نیازها نسبت به امروز بسیار دشوارتر می‌نمود اما امروزه اصطلاحا از این نیازها به عنوان نیازی‌های طبیعی و اولیه یاد می‌شود. در تشریح نیازهای اولیه باید عنوان نمود که، دستیابی انسان‌ها به مواد‌ غذایی، مسکن و پوشاک.

یعنی تمام انسان‌ها محق هستند که نیازهایی فوق‌الذکر در زندگی آنها تامین شود و بسیاری از افراد این وظیفه را بر گردن دولت‌ها می‌بینند. همانطور که ذکر گردید از اساسی‌ترین نیازهای یک انسان، نیاز به خوراک و مواد غذایی است و نیک می‌دانیم که درصد بسیار بالایی از مواد غذایی مورد استفاده انسان‌ها از طریق کشاورزی بدست می‌آید. به بیان دیگر انسان‌ها مواد غذایی خود را در دل خاک و طبیعت کشت نموده و از حاصل آن بهره می‌برند.

از طرفی دیگر آن بخش از مواد غذایی که در خاک کشت نمی‌شوند و اصطلاحا از خاک استفاده نمی‌کنند در دل یکی دیگر از مظاهر طبیعت یعنی دریا رشد نموده و تهیه می‌شوند و با توجه به خواص فوق‌العاده‌ی جاندارانی که در دریا زیست می‌نمایند از اساسی ترین و مغذی‌ترین مواد غذایی مورد استفاده انسان‌ها محسوب می‌گردند. امروزه کارشناسان کشاورزی در حوزه‌های مختلف آبخیزداری هم فعالیت می‌کنند و مهندسان آب تلاش زیادی برای ایجاد مشاغل کشاورزی جدید داشته اند.

همانطور که عنوان گردید، یکی از ابتدایی‌ترین و در عین حال اساسی‌ترین نیازهای نوع بشر از راه دو مقوله‌ی کشاورزی و مشاغل مرتبط با تامین غذا از دریا مرتفع می‌گردد و این موضوع به صراحت اهمیت این دو مسئله را نشان می‌دهد. به واقع امروزه کشاورزی از قالب سنتی خود خارج شده و مبدل به یک صنعت به مفهوم دقیق آن شده است.

ابزارهای صنعتی و کشت مکانیزه در سرتا‌سر جهان با شدت و ضعف توزیع شده و به تمام زمین‌های کشاورزی راه یافته است و اِلمان موثر در امر کشاورزی از نیروی کار به ابزار صنعتی تغییر نموده است. ناگفته پیداست که همین امر، اقتصاد عظیمی را حول مسئله کشاورزی شکل داده و به طبع آن مشاغل و ظرفیت‌های شغلی بیشماری را در پیرامون خود به‌وجود آورده است.

امروزه یکی از شاخصه‌های رشد یافتگی جوامع را می‌توان میزان توفیق آنان در زمینه تولید انبوه و با کیفیت محصولات کشاورزی ارزیابی نمود. هر چه جامعه‌ای اصطلاحا مدرن‌تر باشد، ابزارهای بهتری را در جهت بهبود میزان و کیفیت محصولات کشاورزی خود ایجاد نموده و در نتیجه محصولاتی انبوه و با کیفیت را برای جامعه خود به ارمغان خواهد آورد و مازاد تولید را نیز به دیگر کشورها صادر خواهد نمود. بنابراین تولید ابزار در حوزه کشاورزی نیز به تنوع مشاغل کشاورزی افزوده است.

مبحث دیگر موضوع ورود دانش نوین بشری به مقوله کشاورزی است

دانش نوین بشری از راه‌های مختلفی موجب تحول اساسی در کشاورزی شده است اما یکی از مهم‌ترین آنها را می‌توان بحث تراریخته‌ها عنوان نمود. جایی که با دستکاری‌های ژنتیکی در گیاهان و محصولات مختلف، آنها را بسیار مقاوم‌تر در برابر صدمات و آفات نموده و میزان بازدهی محصولات را نیز به طرز قابل توجهی افزایش داده است.

طی سالیان اخیر دانش تراریخته‌ها پا را فراتر نهاده و به سمت تولید محصولاتی با ارزش غذایی بسیار بالاتر حرکت نموده است. به بیان دیگر یک محصول مشخص تراریخته در مقایسه با محصول مشابه که تراریخته نیست دارای مواد مغذی بسیار بالاتری بوده و قاعدتا ارزش غذایی بالاتری نیز خواهد داشت.

حیطه‌های شغلی مختلف در زمینه مشاغل کشاورزی و ماهیگیری

مهندسی کشاورزی

به منظور بررسی‌های آکادمیک و علمی در زمینه مقوله کشاورزی که همیشه در قلمرو نفوذ روش‌های سنتی قرار داشته است، رشته‌ای علمی با گرایش‌های فراوانی به وجود آمده که متخصصانی را تربیت می‌نماید که از آنها با عنوان مهندس کشاورزی یاد می‌شود. به واقع یک مهندس کشاورزی کارهای مختلف و متفاوتی را برعهده دارد.

از یک سو او به تحول و پیشرفت نحوه بهره‌برداری از ماشین‌های مورد استفاده در کشاورزی پرداخته و از سوی دیگر وی با اجرای پروسه‌های علمی و درست در حیطه‌های کشاورزی، باغبانی و جنگلداری به فعالیت می‌پردازد.

یک مهندس کشاورزی می‌بایست از منظر علمی و توانایی‌های مهارتی در سطحی مناسب باشد تا در زمان مقتضی بتواند در بخش‌های مختلف کشاورزی و یا موضوعات تجاری و بازرگانی ورود پیدا کند. مهندس کشاورزی تلاش می‌نماید تا مقوله کشاورزی بیش از پیش و با پایداری بیشتر، سازگاری خود با طبیعت و محیط زیست را به حد مطلوبی برساند.

 او در روندی دائمی تلاش می‌کند تا راه‌ها و تکنولوژی‌های متفاوتی را در جهت بالا بردن میزان محصولات، افزایش راندمان بهره‌برداری از زمین و نیز حفاظت و حراست از مواد اولیه‌ای همانند بذر، کود، آب، آفت کش ها بکار گیرد. یک مهندس کشاورزی، با بهره از تاکتیکی مناسب تلاش می‌نماید تا حفظ و ارتقای سلامت و امنیت محصولات، کشاورزان و سایز جانداران را تامین نماید .

به بیان کلی‌تر می‌توان عنوان نمود که مهندس کشاورزی با استفاده از طرق و نیز ابزارهای مختلفی، زمین قابل کشتی را محیا و آماده نموده با اصول علمی مراحل کاشت، داشت و برداشت را طراحی نموده و به اشخاص حقیقی چون کشاورزان و یا شخصیت‌های حقوقی چون سازمان‌های تخصصی ارائه می‌نماید و نیز به منظور تولید و توسعه ابزارآلات هوشمند، تکنولوژی‌های جدید چه در حیطه نرم افزار و چه سخت افزار را با یکدیگر همگام و ادغام کرده و دائما روش‌های مناسب تری را در جهت کم کردن تلفات محصولات در زمان برداشت، بسته بندی، فرآوری و زمان توزیع بررسی نموده و در بخش‌های مختلف صنعتی بکار می‌گیرد.

ضمنا باید عنوان نمود که مهندس کشاورزی فردی است که برای انواع سخت‌افرارهای موجود درانبارها از قبیل سیستم‌های سرمایشی، گرمایشی، رطوبت و تهویه برنامه‌ریزی و نظارت دارد.

پرورش‌دهنده ماهی

به واقع می‌توان عنوان نمود که رشد ماهی‌ها و عواملی و شرایطی که بر این مسائل اثرگذار است در درجه اول اهمیت برای یک پرورش دهنده ماهی قرار دارد به این دلیل که بیشترین میزان پرورش ماهی در کوتاه ترین زمان ممکن و نیز با مصرف کمترین مقدار غذا ، اساسی‌ترین و اصلی‌ترین هدف اوست.

نیک می‌دانیم که ماهی موجودی خونسرد بوده و برای تنظیم دمای بدن خود ، احتیاجی به مصرف انرژی خاصی ندارد از اینرو موجودی چون ماهی به نسبت جانداری خونگرم ، از نظر نرخ تبدیل خوراک خود به پروتئین، بازدهی و کارآیی بالایی دارد.

جهت انجام کار پرورش ماهی در حالت ابتدایی نیاز به یافتن منبع آبی مطمن و فراوان است که باید توسط محققان مربوط آزمایش شده و مناسب بودن آن جهت انجام کار پرورش‌ماهی تایید گردد. و به واقع احداث و پیش‌بردن یک استخر پرورش ماهی نیازمند تأمین آب کافی و نیز توانایی ایجاد شرایط مناسب و لازم برای تحقق بیشترین مقدار رشد و کمترین مقدار مرگ و میر جمعیت ماهی‌ها است.

کارشناس آزمایش خاک

کشاورزی کار با آب و خاک است به همین دلیل بیش از نیمی از رشته‌های کشاورزی به طور مستقیم و غیر مستقیم به خاک می‌پردازند. کشاورزان برای اطلاع از وضعیت خاک مزارع خود نیاز به متخصصانی در این حوزه دارند که بخش اعظمی از کار کشاورزی را برای آن‌ها ساده می‌کند.

کارشناس آزمایش خاک با استفاده از تکنولوژی‌های جدید در حوزه کشاورزی اقدام به نمونه برداری و تعیین عناصر موجود در خاک می‌کنند و با توجه به کشتی که قرار است صورت بگیرد پیشنهاد‌هایی به کشاورزان می‌کنند.

کشاورز

قاعدتا مهم‌ترین و فراگیر ترین شغل در این حوزه است. کشاورزان چه به صورت سنتی و چه به صورت صنعتی از گروه‌های شغلی بسیار بزرگ در کشور هستند. درآمد کشاورز با توجه به میزان زمین، نوع استفاده، نوع کشت و عواملی از این قبیل متفاوت است و گاه یک شغل پردرآمد و گاها هم پر ضرر گزارش شده است.

کارشناس مهندسی آب

به دلیل کمبود منابع آبی این کارشناسان جایگاه بسیار مهم‌تری پیدا کرده‌اند از یک سو به کشاورزان در خصوص کشت‌های کم آب توصیه‌هایی می‌کنند و از سوی دیگر به تعیین دقیق منابع آبی می‌پردازند.

در کنار این کارشناس‌ها می‌توان مشاغل دیگری که حول کشاورزی شکل گرفته‌اند را هم در نظر گرفت مانند فروشندگان و تولید کنندگان ماشین آلات کشاورزی، تولید کنندگان سموم و کود‌های شیمیایی، کارگران مزارع و غیره.

وضعیت بازارکار و درآمد مشاغل کشاورزی و پرورش‌ماهی

به دلیل جمعیت بالای کشور ما و به طبع آن نیاز  روزافزون به مواد غذایی و خوراکی امروزه بیش از پیش اهمیت مشاغل کشاورزی و پرورش‌ماهی نمایان گشته است. اما موانعی نیز بر سر راه احساس می‌گردد و آن نیز محدودیت و کاهش منابع آب طی سالیان گذشته است که به طرز بی سابقه‌ای در برخی از مناطق مشکلاتی را پدید آورده است. و این موضوع هم باعث گسترش و هم کاهش مشاغل کشاورزی شده است.

اما در مجموع اگر شما به دنبال مشاغل کشاورزی و پرورش ماهی باشید و نیز از روش‌های علمی و به‌روز بهره گیرید قاعدتا می‌توانید ظرفیت‌های شغلی خوبی را برای خود خلق نمایید. از منظر میزان درآمد نیز باید گفت که این عامل بستگی به متغییرهایی چون کیفیت و نیز زمان عرضه محصول به بازار دارد و از دیگر سو سیاست‌های دولتی مبنی بر صادرات و یا واردات تاثیر فراوانی بر نحوه قیمت گذاری خواهد داشت.

در حالت کلی اما می‌توان عنوان نمود که میزان درآمد مشاغل کشاورزی در صورت تامین بودن منابع آب در سطح خوبی قرار دارد. اما در مواردی چون فروشندگان و مهندسان کشاورزی با وجود کم آبی درآمد ‌آن‌ها در سال‌های اخیر بیش از پیش شده است به طوری در برخی فصول درآمد یک فروشگاه سموم کشاورزی به بیش از صد میلیون تومان در ماه هم می‌رسد.

در مورد شغل پرورش ماهی نیز باید عنوان نمود که به دلیل سیر صعودی قیمت این محصول در طی سال‌های اخیر، درآمد‌های خوبی را عاید فعالین این عرصه نموده است. اما در کنار این موضوع باید به افزایش هزینه‌ها هم اشاره کرد که گاهی به ضرر کشاورزان تمام شده است.