آشنایی با مشاغل بانکی

مشاغل بانکی کلاً به کسانی که در ساختمان بانک فعالیت دارند(مدیر و معاونت، متصدی بانک، مربوط به قسمت اداری و..) اطلاق می شود .

 از شغل هایی است که به عنوان شغل های با پرستیژ خاص و دوست داشتنی برای هر دانش آموخته حساب داری و امورات بانکی و حتی دیگر عموم مردم به شمار می آید.از جمله توانایی های مشاغل بانکی آشنایی با کامپیوتر، اینترنتت، بارکدخواندن، دقت عمل و منظم و مرتب بودن و از همه مهم تر داشتن برخورد خوب و پاسخگو بودن به درخواست های مشتریان نام برد. بانک ها  جزو مراکزی هستند که از پرمراجعه کنندگان عموم مردم هست و بسیاری از پرداخت ها برای فعالیت های مختلف، بهره گیری از تسهیلات بانکی، سپرده گذاری ها، جابه جایی و انتقال پول و....اعم فعالیت های مربوط به بانک است. در بین کارکنان بانک های دولتی تقریبا نیمی از افراد شاغل(45 درصد) دارای مدرک دانشگاهی هستند و در بین این درصد تقریباً یک پنجم دارای مدرک کارشناسی هستند و کارشناسی ارشد و دکترا  سهم 5/5 درصدی در درصد مذکور را دارند. در بانک های خصوصی 65 درصد کارکنان مدرک کارشناسی و 8 درصد مدرک تحصیلات تکمیلی و دکترا و 10 درصد از افراد دارای مدرکی غیر از اینها دارند. بانک های خصوصی به ندرت افراد با تحصیلات زیر دیپلم استخدام می کنند. در مورد حقوق کارمندان مشاغل بانکی در سمت های مختلف یقیناً تفاوت داریم و نمی توانیم نظر قطعی بدهیم ولی حقوق این افراد با سایر شغل ها تفاوت زیادی ندارد و تفاوت عمده این شغل در تسهیلات و وام های کم بهره که شامل حال آنها می شود را می توان نکته مثبت و قوت آنان دانست. طبق آمار حقوق این افراد تقریباً دو میلیون و پانصدهزارتومان برای هر ماه می باشد. شاید اگر حساسیت و بحث های تخصصی در حساب و کتاب ها در بانک را در نظر بگیریم می توانیم بگوییم این حقوق در برابر این استرس هم چیز زیادی نیست. آخرین آماری که از بانک مرکزی ارائه شده است 23 هزار شعبه بانکی در کل کشور در حال فعالیت هستند، اگر جمعیت 80 میلیونی کشور را برا این تعداد تقسیم کنیم به ازای هر 3478 نفر یک شعبه داریم. در بین بانک های خصوصی و دولتی بانک ملی با 25 درصد کارکنان بانکی که به خود اختصاص داده است، هم چنان پیشتاز است. طبق نظر سنجی هایی از کارکنان بانکی 75 درصد آنها چه در بانک های عمومی و چه خصوصی از شغل خود رضایت کامل دارند.

مشاغل بانکی چیست ؟

از زمانی که ایده تشکیل نخستین بانک‌ در ایتالیا به ذهن افرادی خطور کرد و آنها با حداقل امکانات ایده خود را به عرصه اجرا درآوردند هیچکسی تصور نمی‌کرد که امروز بانک‌ها در چنین موقعیتی در جوامع قرار بگیرند. امروزه در بسیاری از نقاط دنیا بانک‌ها مراکز انباشت ثروت بوده و همین مسئله اقتصاد عظیمی را حول محور آن‌ها پدید آورده است.

البته نحوه کارکرد و عملکرد بانک‌ها در کشورهای مختلف کمی متفاوت می‌نماید، برای ذکر مثال باید عنوان نمود که در کشوری چون ژاپن بانک‌ها در مقابل دریافت سپرده‌ی افراد نه تنها سودی به حساب فرد اختصاص نمی‌دهند بلکه اصطلاحا سودهای منفی به حساب تعلق گرفته و فرد در مقابل وجود پول خود در بانک، ماهیانه مقداری به بانک پرداخت می‌کند.

نیک پیداست که تنظیم اینگونه سیاست‌های پولی و مالی به منظور تشویق و کانالیزه نمودن سیل نقدینگی به سمت تولید و رونق اقتصادی است. اما در کشورهای دیگری چون ایران، در برهه‌هایی حتی سود‌های بیش از بیست درصد به حساب های بانکی تعلق گرفته و اصولا از آنجا که سود‌های پرداختی توسط بانک‌ها در مقایسه با مقوله تولید امری بدون ریسک تلقی می‌شود، سیل نقدینگی بجای تولید، روانه بانک‌ها شده و منابع در دسترس بانک‌ها را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.

عموما می‌بایستی بانک‌ها این منابع فراوان در اختیار را به جهت پرداخت سود‌هایی که تقبل نموده‌اند وارد جریان تولید نموده و ارزش افزوده ای از آن تولید نمایند اما در عمل ممکن است اتفاقات دیگری نیز بیافتد.

بانک‌ها وظیفه نگهداری از اموال مردم، پرداخت‌ وام‌ جهت امور تولیدی و عام‌المنفعه، صدور ضمانت نامه‌‌ها، تهیه و توزیع اعتبارات، عملیات اعتباری، خرید و فروش ارزش، وصول مطالبات اسنادی و سود سهام مشتریان، پرداخت بدهی مشتریان، قبول امانات، نگهداری سهام و اوراق بهادار و اشیای قیمتی مشتریان و اموری از این دست را برعهده دارند و با وجود تفاوت‌هایی در عملکرد که ذکر گردید، به طور کلی وظایف کم و بیش یکسانی برعهده دارند.

با حوزه گسترده و برخی از وظایف مشاغل بانکی آشنا شدید. این حوزه گسترده مشاغل بسیار متفاوتی را هم ایجاد کرده است به صورتی که در نظام بانکی با کارشناسان و مدیران مختلفی روبرو هستیم. در این یادداشت با توجه به همین موضوعات به دسته بندی مشاغل بانکی و درآمد و وضعیت استخدامی آن خواهیم پرداخت.

ظرفیت‌های شغلی موجود در حیطه مشاغل بانکی

متصدی امور بانکی یا تحویل‌دار

متصدی امور بانکی که به وی تحویل‌دار نیز گفته می شود، از حیطه‌های شغلی اساسی و اصلی یک بانک به حساب می‌آید. تحویل‌دار به واقع در یک رابطه‌ی مداوم و بی‌واسطه با مراجعه‌کنندگان بانک قرار داشته و عموما زمانی که مراجعه‌کننده وارد حوزه یا ساختمان بانک می‌شود، اولین فرد یا مسئولی که مشتری با وی مواجه می‌شود، همین متصدی امور بانکی یا تحویل‌دار است.

بیشترین نیرویی که در بانک‌ها حضور دارند هم همین تحویل دار‌ها هستند. کارمندان بانک یا تحویلداران وظایف مشخصی را برای ارائه خدمات مختلف با مشتری دارند و در کنار این موضوعات وظیفه ثبت اطلاعات جاری در بانک در سیستم یکپارچه بانکی را بر عهده دارند.

همان‌گونه که توضیح داده شد بانک نهاد یا بنگاهی اقتصادی است که وظایف مهمی را در سیستم مالی یک کشور برعهده دارد. به بیان دیگر سیستم بانکداری آماده نمودن فضا و شرایطی ست که به مراجعه‌کنندگان این امکان را می‌دهد که با استفاده از پروسه‌های مختلف انواع کارهای بانکی خود را انجام دهند و اصولا مراجعه کنندگان به واسطه دلایل گوناگونی چون تحویل یا دریافت پول، گرفتن اطلاعات مختلف در مورد انواع حساب ها، تسهیلات و سایر خدمات مالی به بانک مراجعه می کنند. حال فردی که به ارائه بیشترین خدمات در زمینه اموری که آورده شد می‌پردازد، تحویل‌دار یا متصدی امور بانکی است.

این شغل اصولا حیطه کاری جذابی برای بسیاری از افراد محسوب شده و به دلیل مزیت‌های نسبی موجود در این موقعیت شغلی از جمله وام‌های مناسبی که در اختیار افراد قرار می‌گیرد و نیز شان اجتماعی بالا، افراد بسیاری علاقه‌مند به حضور در این موقعیت بوده و برای آن تلاش می‌نمایند.

از زاویه‌ای دیگر نیز باید عنوان نمود که یک متصدی امور بانکی هر روز و هر لحظه های کارهایی ثابت را انجام داده و به واقع یکی از یکنواخت ترین محیط‌ها و حیطه‌های کاری را داراست. اما همین حیطه یکنواخت نیز نیاز به تمرکز بسیار بالایی دارد و در کوچکترین سهوی بزرگترین خطاها نهفته است.

حسابرس

در حیطه‌ی شغلی حسابرسی عموما یک حسابرس به بررسی دقت، صحت و میزان کارایی یک گزارش مالی و یا سند می پردازد. همانطور که از تعریف پیداست شغل حسابرسی، شغلی بسیار حساس و در عین حال نیاز به دقت فراوانی داشته و اصولا اگر شما کارهای با حساسیت بالا را می‌پسندید باید گفت حسابرسی یکی از آنهاست.

اگر شما علاقه‌مندید شغلی در حیطه و حوزه  مالی داشته باشید و نیز از فرآیند بررسی، ازریابی و تحلیل عملیات‌های صورت گرفته توسط حسابداران نیز گریزان نیستید، شغل حسابرسی می‌تواند برای شما مناسب باشد.

برای انجام هر چه موفق‌تر شغل حسابرسی فرد می‌بایست در زمینه علومی چون فناوری اطلاعات و ریاضیات دانش و مهارت خوبی داشته و نیز می‌بایست دارای توانایی‌ها و مهارت‌های کلامی، نوشتاری و ارتباطی خوبی باشد. فرد حسابرس باید در انجام اعمالی که به وی واگذار شده بسیار دقیق باشد و نیز توجهات فراوانی را در این جهات مبذول دارد.

حسابدار

در واقع  حسابداری فرآیندی سیستماتیک بوده که در طی این فرآیند، تجمیع، طبقه بندی ، ثبت، خلاصه نمودن داده‌ها و همچنین آماده‌نمودن گزارش‌های مالی و صورت‌های حسابداری در اشکال و متد‌های خاص انجام می گیرد. تا کسانی که دارای منافعی در داخل سازمان هستند،  مانند مدیران سازمان و یا افرادی که دارای منافعی خارج از سازمان هستند،  مانند بانک ها، مقامات مالی و مالیاتی امکان دستیابی داشته بتوانند از اطلاعات جمع آوری شده بهره ببرند.

فلذا حسابدار ها عموما داده‌های مالی را ثبت و ضبط نموده و گزارش‌های مالی را تهیه کرده و تسلیم مدیران شرکت یا مراجع مالیاتی و سایر مراجع قانونی می کنند. یک حسابدار اطلاعات خام یا پردازش نشده را در دفترها و نرم افزارهای حسابداری ضبط و ثبت نموده و به آنها نظم می دهد. فرآورده نهایی عمل یک حسابدار در واقع صورت‌های مالی و مالیاتی و گزارش‌هاست که سنگ بنای تصمیم سازی‌های صاحبان نفوذ می باشد.

رئیس بانک

از دیگر مشاغل مهم این حوزه می‌توان در سطح مدیران به روسای بانک‌ها هم اشاره کرد. هر شعبه از بانک یک رئیس و در سطوح بالاتر نیز مدیران و روسای بیشتری برای هر مجموعه می‌توان متصور بود. روسای بانک در سطح شعبه‌ها وظیفه مدیریت نیرو‌ها و هزینه‌های بانک در کنار سرمایه گذاری‌هایی که در بانک انجام می‌شود را بر عهده دارد.

رئیس بانک تلاش می‌کند تا سرمایه‌های موجود را حفظ کند و از طریق اعطای وام و یا مشارکت همواره این سهمیه را پویا نگه دارند. مهم‌ترین مسئولیت در هر بانک هم بر عهده رئیس شعبه است و در سطح کلان هم بر عهده رئیس کل یک بانک است.

رشته های تحصیلی جهت ورود به حیطه مشاغل بانکی

برای فعالیت در بخش متصدی امور بانکی و یا تحویل‌دار باید تحصیلاتی در رشته هایی چون مدیریت امور بانکی، همه گرایش‌های مدیریت بجز گرایش هتلداری، حسابداری، علوم اقتصادی، آمار، ریاضی،  مهندسی صنایع، مهندسی کامپیوتر و زبان انگلیسی جهت اشتغال در شعب ارزی. همچنین برای کار و فعالیت در حیطه حسابداری به تحصیلات در زمینه علومی چون؛ حسابداری، مدیریت البته بیشتر در گرایش های مالی، بازرگانی، مدیریت دولتی و مدیریت صنعتی،اقتصاد. و نیز برای ورود به عرصه فعالیت در حیطه شغلی حسابرسی باید تحصیلاتی در یک از علومی چون؛ حسابداری، حسابرسی، همه گرایش های رشته مدیریت.

وضعیت اشتغال و بازار‌کار در بخش مشاغل بانکی

رشته های حسابرسی و حسابداری جزو آن دسته  از رشته هایی هستند که به دلیل نیاز تقریبا همه بخش‌های کاری به تخصص شان دارای ظرفیت های مهم و زیاد شغلی هستند و اگر شما دانش‌آموخته یکی از این رشته‌ها بوده و یا بصورت تجربی کار با نرم‌افزارهای تخصصی حسابداری یا حسابرسی را آموخته باشید، قاعدتا ظرفیت های مناسبی پیش روی تان خواهد بود.

در مورد متصدی امور بانکی نیز باید عنوان نمود که این حیطه شغلی بسیار مورد توجه و علاقه فارغ التحصیلان رشته های مرتبط است و ظرفیت های حضور در بانک‌های خصوصی، دولتی و موسسات مالی و اعتباری را می‌توان برای آنان متصور بود.

از منظر میزان درآمد باید گفت این مقوله بستگی به میزان تخصص، تجربه و تعهد داشته و همچنین بسته به اینکه در حیطه خصوصی و یا دولتی فعالیت نمائید. در حیطه دولتی قاعدتا کارکنان دولت ذیل قانون جامع مدیریت خدمات دولتی دریافتی خواهند داشت و نیز در بخش خصوصی در بازه ای بین حداقل دستمزد مصوب توسط دولت و نیز چندین برابر آن تعریف می‌گردد.

مزایا و معایب مشاغل بانکی

مشاغل بانکی نیز مانند سایر مشاغل دیگر مزایا و معایبی دارند که آن را می‌توان در دسته بندی‌های مختلفی ذکر کرد. اولین نوع مشکلات مشاغل بانکی را می‌توان در مراجعه بیش از حد مشتریان دانست. همواره بانک‌ها شلوغ هستند و متصدی باید یکی پس از دیگری به امور مشتریان رسیدگی کند. از ابتدای صبح تا ساعاتی بعد از ظهر مشتریان با درخواست‌های مختلف به بانک رجوع می‌کنند و این موضوع علاوه بر مشکلات روحی و درگیری‌هایی که ممکن است برای متصدی ایجاد کند احتمال بروز اشتباه را هم باز می‌گذارد. اشتباهاتی که گاه برگشت ناپذیر هستند و زمینه ورود اتهام و یا پرداخت خسارت را فراهم می‌کند.

از سوی دیگر تعطیلات برای مشاغل بانکی چندان معنا دار نیست. معلمان همه تعطیلات رسمی، عید و تابستان را در اختیار خودشان هستند در حالی که در مشاغل بانکی تعطیلات عید هم آنچنان زیاد نیست و افراد بلافاصله باید به محل کار خود بروند.

اما مزایایی را هم می‌توان در نظر گرفت برای مثال شاغلان بانک بدون هیچ دردسری می‌توانند برای خود وام بانکی دریافت کنند و از تسهیلات مختلف در هر بانک استفاده نمایند از سوی دیگر امکان ارتقا شغلی هم برای کارکنان فراهم است.