آشنایی با شغل کارشناس و مدیر منابع انسانی

مدیریت منابع انسانی همواره اهمیت ویژه ای در پیشبرد اهداف هر سازمان داشته است. نیروی انسانی مهم ترین عامل حرکت پویای و توسعه در هر نهاد است، به همین دلیل افراد زیادی تلاش کرده‌اند تا به تخصصی در این حوزه دست پیدا کنند. عمده فعالیت های مدیران و کارشناسان منابع انسانی در دو سطح کیفی و کمی خلاصه می‌شود. در سطح کیفی مدیران به مسئله آموزش تأکید ویژه‌ای دارند و درصد کمی به تعداد نیروها.

  در سطح کمی کارشناس منابع انسانی، تعدیل یا افزایش نیرو ها و امور مختلف این حوزه را بررسی خواهد کرد اما در سطج کیفی توجه خاصی به مسئله آموزش می‌شود. در این مقاله به بررسی اهمیت مدیریت منابع انسانی، وظایف و مسئولیت های کارشناس یا مدیر منابع انسانی، وضعیت استخدامی و همچنین آینده شغلی و درآمد آن و نیز مباحثی در خصوص تخصص و یا مدارک تحصیلی لازم برای ورود به این کار خواهیم پرداخت.

 اهمیت مدیریت منابع انسانی
در حال حاضر پیشبرد همه امور در سایه  مدیریت منابع انسانی اتفاق می‌افتد. به همین دلیل حتی در مجموعه‌های کوچک نیز بسیاری اقدام به مدیریت کارکنان خود می‌کنند تا بازدهی مناسبی در فرایند کار به دست بیاورند. مجموعه‌ای موفق است که بتواند در هر مرحله زمینه پیشرفت کارکنان خود را فراهم کند و با امکان هایی که برای تخصصی کردن و تقسیم کار ایجاد می‌کند راندمان کار را بالا ببرند.
 البته مدیریت منابع انسانی هرگز به معنای کار کشیدن بیشتر از کارکنان نیست. احتمالاً در خصوص ساعت کاری مفید بسیار شنیده اید ساعت کاری مفید بر اساس میزان زمانی مشخص می شود که هر فرد به انجام مسئولیت خود اختصاص می‌دهد. افزایش میزان کار مفید به چند عامل مهم بستگی دارد. از نظر بسیاری این موضوع یک مسئله فرهنگی و اخلاقی است و بسیاری آن را موضوعی ساختاری در نظر می‌گیرند.
 به هر حال هر کدام از این دلایل صحیح باشد قطعا راه حلی برای حل این مشکل وجود دارد. در حال حاضر در کشورهای پیشرفته تاکید بر آموزش در مدیریت منابع انسانی راه حلی بسیار کارآمد است و هم برآیند کارها را مفید کرده است و هم زمینه نشاط و احساس مسئولیت در کارکنان را به وجود آورده. هر چند در کشور ما این پدیده با تاخیر در حال راه اندازی است اما امید می‌رود مدیریت منابع انسانی مقدمه ای باشد برای احساس مسئولیت در کارکنان و بازدهی بیشتر در امور مختلف.

  وظایف و مسئولیت های مدیر منابع انسانی
 برگزاری جلسات آموزشی برای کارکنان، مدیریت استخدام تعدیل و یا اخراج نیرو، انجام امور مختلف در جهت بازنشستگی کارکنان، ایجاد شاخص هایی برای تشویق و تنبیه کارکنان،  ایجاد ارتباط مناسب میان عناصر مختلف یک مجموعه چنان که خود را به منزله یک سیستم در نظر بگیرند، در نظر گرفتن شاخص هایی برای جذب نیرو، اظهار نظر در خصوص میزان حقوق کارکنان، نظارت بر فرایند ارتقاء کارکنان، ایجاد هماهنگی میان مدیران برای مدیریت بهتر و توانایی ارتباط قوی و موثر با کارکنان
کارشناس منابع انسانی بر خلاف بسیاری از مشاغل دیگر در هر نهادی با موضوعی به نام انسان سر و کار دارد. اگر کارشناس مالی با پول سر و کار دارد، کارشناس فنی با ابزار، سوژه کارشناس مدیریت منابع انسانی کارکنانی هستند که در یک مجموعه فعالیت می‌کنند. بنابراین کار کارشناس از اساس متفاوت با سایر مشاغلی است که در یک مجموعه وجود دارد.
درگیر بودن با سوژه انسانی مستلزم تغییر در برخورد و به کار گیری سبک خاصی است. با ابزار آلات سر و کار نداریم که تعمیرشان کنیم. با انسان‌هایی مواجه هستیم که باید در آن‌ها انگیزه لازم برای انجام بهتر امور وجود داشته باشد. با افرادی سر و کار داریم که بدون دلیل نمی توان آنان را تعویض کرد. سوژه کارشناس منابع انسانی مستلزم درک نکاتی اخلاقی و انسانی است تا از این طریق امیدوار بود که هم راندمان کار بالا خواهد رفت و هم در صورت تعدیل نیرو برخورد منطقی با این مسئله شود.
کارشناس باید توانایی این موضوع را داشت باشد تا مشورت دقیقی در خصوص افزایش و تعدیل نیرو به مدیران دهد. در بسیاری از مواقع تعدیل نیرو نیز مستلزم هزینه‌های زیادی است و باید مبلغ زیادی به کارکنان بابت تسویه داده شود. کارشناس تحقیقات بازار موظف است تا با ارتباط مداوم و موثر با مدیریت واحد زمینه مناسبی برای انجام برنامه‌های خود ایجاد کند.

 مهارت های لازم برای کارشناس منابع انسانی
 فن بیان مناسب برای ایجاد ارتباط با کارکنان و مسئولین، توجه به احساسات و هیجانات در هنگام جذب یا تعدیل نیرو، برقراری نظم بین نیروهای هر مجموعه، آشنا بودن به تکنیک های به روز مدیریت منابع انسانی، توانایی تعیین شاخص های کمی و مناسب جهت سنجش کارکنان، حضور مستمر در محل کار انرژی مثبت و نظم در امور و توانایی تدریس اصول آموزشی مدیریت زمان.
آموزش یک اصل مهم برای موفقیت در این حرفه به حساب می‌آید. به همین دلیل نیز شرکت‌ها و موسسات در گزینش نیروی خود توجه زیادی به توانایی آموزش دهی کارشناس منابع انسانی به نیرو‌های خود دارند. آموزش خوب نیازمند ارتباط موثر و پیش زمینه‌های دهنی برای کارکنان است. کارکنان باید از لحاظ ذهنی به این آمادگی برسند که هدف آموزش ارتقا سطح کیفی آن‌ها و همچنین جلوگیری از بروز خطراط و مشکلات در حین کار است.
متاسفانه خطراطی که در حین کار کارکنان را تهدید می‌کند گاها بسیار نادیده گرفته می‌شوند برای مثال سوژه مورد نظر را یک کارگاه در نظر بگیرید که کارکنان به ابزار‌ها سر و کار دارند همواره ممکن است افراد زیادی دچار حادثه شوند. کارشناس منابع انسانی وظیفه این گونه آموزش ها را نیز بر عهده دارد و صرفا به آموزش مرتبط با افزایش سرعت کار نمی‌پردازد.
حتی در بسیاری از کتب مدیریت امور انسانی اشاراتی به حالات بدنی کارکنان نیز شده است. طبق تحقیقات صورت گرفته در صورتی که افراد در حالت مناسب و استانداردی قرار بگیرند احتمال افزایش بازدهی آنان بیش از دو برابر هم خواهد شد.
بنابراین جزئی ترین اموری که شاید جدی گرفته نشوند در مواردی توسط کارشناس در نظر گرفته می‌شود و به راحتی گشایشی در کار ایجاد می‌شود. کارشناس منابع انسانی در بخش آموزش‌های خود توصیه‌های نیز در خصوص ایمنی و بهداشت نیز خواهد شد.
در کنار این موراد، چگونگی استفاده صحیح از هر دستگاه نیز آموزش داده می‌شود. برای مثال اگر یک کارگاه نجاری را فرض کنیم، کارشناس شیوه کار با دستگاه‌های مختلف، دلایل خرابی احتمالی دستگاه و خطرت آن را به کارکنان آموزش خواهد داد.

 آینده کاری و استخدام مدیر منابع انسانی
 همانطور که در طول متن هم اشاراتی به این موضوع داشتیم استخدام مدیر منابع انسانی در سطح گسترده اتفاق می‌افتد. در گذشته در انجام امور معمولاً یک نفر به عنوان سر کارگر انتخاب می‌شد و به عقیده بسیاری کارشناس منابع انسانی مدل پیشرفته‌تر او محسوب می‌شود. ابته که به این دیدگاه اشکالات زیادی وارد است و این کارشناس را باید حاصل درک جدیدی از نقش نیروی انسانی و شیوه برخورد جدید با منابع انسانی دانست. اما با این حال کارسناس منابع انسانی یک شغل جذاب، انسانی و دارای آینده کاری بسیار مناسبی می‌باشد. در بسیاری از مشاغل متاسفانه هر چند هم تخصص کسب کنیم اما نمی توانیم جایگاه خوبی به دست آوریم اما در این شغل به راحتی امکان ارتقا برای شما وجود خواهد داشت.
 استخدام این مدیران در موسسات دولتی و خصوصی صورت می‌گیرد. حتی در سطح کلان چون وزارتخانه‌ها نیز معاونانی جهت مدیریت نیروی انسانی در نظر گرفته شده است. اما بیشتر استخدام های این رشته در شرکت های خصوصی انجام می شود. احتمالاً بازدهی بیشتر برای شرکت های خصوصی اهمیت بیشتری دارد به همین دلیل مدیران این شرکت‌ها تلاش می‌کنند تا با آموزش بیشتر به کارکنان خود و همچنین در نظر گرفتن تخصص در جذب نیرو به فرایند کاری خود سرعت ببخشند. در حال حاضر تعدیل نیرو در شرکت‌های خصوصی و دولتی نیز با نظر این کارشناسان صورت می‌گیرد.
برای مثال یکی از مراکزی که نقش کارشناسان بسیار برجسته است وزارتخانه‌ها هستند خصوصا وزارت خانه‌هایی چون آموزش و پرورش و یا وزارت علوم که در سطح بسیار گسترده‌ای اقدام به جذب نیرو می‌کنند. استخدام کارشناس منابع انسانی در این وزارتخانه‌ها نیز بسیار زیاد صورت می‌گیرد و برای گزینش‌ها، استخدام و یا تعدیل نیرو معمولا به کارشناسان مذکور رجوع می‌شود.
  از آن جا که تاثیرات کارشناس منابع انسانی در هر مجموعه‌ای به شکلی بسیار ملموس نمایان می‌شود، در صورتی که این تاثیر در جهت کارآمدی باشد معمولا کارشناسان مورد تقدیر ویژه قرار می‌گیرند و زمینه ایجاد می‌شود تا آن‌ها بتوانند به درجات بالاتری در این شغل برسند. بنابراین آینده کاری این افراد مستلزم موفقیت روز افزون در کارشان است.
 تحصیلات و رشته دانشگاهی مدیریت منابع انسانی
 در حال حاضر رشته تخصصی خاصی برای علاقمندان این حرفه وجود ندارد. افراد علاقمند می توانند در رشته های مدیریت، مدیریت بازرگانی، مدیریت دولتی و دیگر گرایشات آن و رشته های علوم اقتصادی و حتی برخی از رشته های علوم اجتماعی تحصیل کنند.
تنها رشته موجود برای علاقمندان این حرفه گرایش ارشد مدیریت دولتی است که تحت همین عنوان کارشناس منابع انسانی نیز ارائه می‌شود اما به دلیل آن که هنوز گستردگی چندانی پیدا نکرده است بنابر این افراد با مدارک مختلف نیز شانس زیادی برای استخدام در این شغل دارند. در حال حاضر تخصص تجربه و مهارت های لازم مهم‌ترین اصلی است که می‌تواند شانس افراد برای استخدام را افزایش دهد