آشنایی با شغل مشاور شغلی

با توجه به تاکید زیادی که به تقسیم کار و کاریابی بر اساس استعداد و توانایی های افراد می شود تعداد زیادی علاقه مند هستند تا بهترین شغل ممکن را برای خود انتخاب کنند. انتخاب شغل اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که بسیاری به دلیل انتخاب های اشتباه خود دچار ضرر و زیان می‌شوند و حتی ورشکستگی به بار می آید. به همین دلیل نیز معمولاً برای برنامه‌ریزی بهتر افراد به مشاوره شغلی با دیگران روی می‌آورند.

در حال حاضر کتاب های زیادی نیز در حوزه مشاوره شغلی نگارش شده اند و پژوهشگران مقالات معتبری نیز نگارش کرده اند. این کتاب‌ها علاوه بر آموزش شیوه مشاوره شغلی مباحثی انگیزشی در خصوص کاریابی نیز طرح کرده اند. بسیاری از مشاوران این حوزه خود نیز بعد از مدتی موفقیت ها و تجربیات خود را به اشتراک می گذارند که معمولا استقبال زیادی نیز از آن‌ها می شود.
 مشاوره شغلی نیز با توجه به تخصص های افراد در شناخت بازار کار و همچنین آگاهی از علوم مشاوره و مدیریت به وجود آمده است و افراد زیادی خود در  شغل مشاوره مشغول هستند. در این یادداشت به بررسی ضرورت و اصول مشاوره شغلی، دفاتر مشاوره شغلی و میزان درآمدی که افراد در این زمینه کسب می‌کنند خواهیم پرداخت.

زمینه ها و ضرورت مشاوره شغلی
 مشاوره شغلی کمک به دیگران جهت یافتن شغل مناسب است. بسیاری از افراد در انتخاب شغل خود دچار سردرگمی هستند و از طرفی حتی نمی توانند شغل پیدا کند و از طرف دیگر از سرمایه‌گذاری در مشاغل مختلف هراس دارند. مشاوره شغلی وظیفه بررسی و ارزیابی مشکلات مراجعه کنندگان برای رفع هر دو مشکل را بر عهده دارد. پاسخگویی به این شرایط و وضعیت احتمالا برای بسیاری سخت است و مشاور شغلی نیز برای پاسخ دادن به این بحران‌ها با افراد وارد گفتگو می‌شود.
 چنان که نمی دانید چه پتانسیل و توانایی هایی دارید و یا این پتانسیل و توانایی ها را باید در چه مشاغلی به کار ببرید و یا علاقمند هستید تا به کار مشاوره شغلی و مزایای آن آشنا شوید به ادامه این مطلب توجه زیادی کنید. 
 مشاوران شغلی عوامل زیادی را در انتخاب شغل افراد در نظر می‌گیرند. بررسی شرایط مالی، شرایط تحصیلی، توانایی جسمانی، محل سکونت، استعدادها و پتانسیل ها و مهم‌ترین متغیرهایی هستند که  در  انتخاب شغل در نظر گرفته می‌شوند. همواره افراد به دلیل شرایط بالا محدودیت هایی دارند. بسیاری توانایی جسمانی، استعداد و پتانسیل دارند اما شرایط مالی خوبی ندارند و یا در یافتن شغل مناسب ناتوان هستند و به عبارتی تصور درستی از مشاغلی که می توانند در آن فعالیت کنند ندارند.
معمولا مهم‌ترین دلیل برای بیکاری نبود سرمایه اعلام می‌شود اما جالب است بدانید این محدودیت آنقدر تاثیر گذار نیست که نتوان به کاری ورود پیدا کرد. بسیاری از مسائلی که افراد بیکار با آن رو به رو هستند مسائل ذهنی و تصورات آن‌هاست که ممکن است در جریان مشاوره شغلی تغییر کند.
از طرف دیگر بسیاری به مشاغل خود علاقه ای ندارند و این بی علاقگی هم ناشی از درآمد پایین آن شغل است. این افراد نیز معمولا نیاز به مشاوره شغلی دارند تا اولا شرایط فعلی شغلشان مورد بررسی قرار بگیرد و از طرف دیگر امکان‌های سایر مشاغل بررسی شود.
 و یا حتی ممکن است افرادی همه موارد بالا را در اختیار داشته باشند و قادر باشند سرمایه گذاری زیادی نیز در زمینه های مختلف کنند اما شناخت صحیحی از بازار کار نداشته باشند و به اصطلاح از ریسک کردن هراس دارند.  از نظر کارشناس مشاور شغلی این مسئله عمدتا دو دلیل مشخص دارد اول ناشی از التهاب بازار است و دوم این‌که افراد دارای شخصیت‌های خاصی هستند و بیشتر یک مسئله روانی است تا واقعی.
 این افراد معمولا به دنبال تضمین روحی و عینی برای شروع یک کار و یا مشارکت در پروژه هایی هستند. مشاور شغلی با توضیح پیشینه مشاغل و ارتباط هر شغل با توانایی افراد محدودیت‌ها و امکان های یک شغل را به صورت دقیق مشخص می‌کند.
 برای مثال در صورتی که فردی تردید دارد که سرمایه خود را صرف ساخت رستوران کند و یا کار گاهی تولیدی راه بیاندازد، مشاور شغلی ابتدا میزان صرفه اقتصادی هر یک از آن ها را توضیح می دهد و سپس این مشاغل را در ارتباط با فرد مراجعه کننده بررسی می‌کند. برای مثال در صورتی که فردی توانایی جسمی کافی نداشته باشد اما سرمایه لازم برای احداث رستوران داشته باشد قاعدتا این شغل خدماتی برای او مناسب تر است تا حضور در یک واحد تولیدی و درگیری‌های آن و یا ممکن است علاقه و تحصیلات یک فرد در حوزه تولیدی نباشد. در نهایت کارشناس به مقایسه مشاغل مختلف می‌پردازد و مزیت نسبی هر شغل را نمایان می‌کند.
 بنابراین مشاور شغلی تمام ابعاد حضور در یک شغل را بررسی می‌کند تا ریسک را تا حد ممکن کاهش دهد و به تعبیر بسیاری کمک گرفتن از مشاوران شغلی تبدیل ریسک به اعتبار و تضمین است.
 با توجه به ناپایدار بودن بازار و همچنین مشکلاتی که حوزه های کاری مختلف دارند بهتر است تا هر شغل بر اساس روحیه و توانایی‌ها  و همچنین بر اساس میزان درآمد احتمالی که به صورت تضمینی برای ما خواهد داشت، انتخاب شود.  انتخاب کردن مشاغل به صورت غیر اصولی ریسک بزرگی است که ممکن است ورشکستگی در پی داشته باشد.
مشاوره شغلی یک ضرورت دیگر نیز دارد. بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل دارند مایل هستند تا بازار شغلی رشته تحصیلی خود را ارزیابی کنند. بسیاری ممکن است به اشتباه در رشته هایی تحصیل کنند که در آینده، شغلی در آن وجود نداشته باشد. بنابراین جدایی از مشاوره تحصیلی افراد می‌توانند با استفاده از مشاوران شغلی نگاهی واقع بینانه به آینده کاری رشته تحصیلی خود داشته باشد.
 دفاتر مشاوره شغلی
 بسیاری از افراد خود شغلی بهتر از مشاوره شغلی پیدا نکرده‌اند. معمولا دفاتر کاریابی و مشاوره شغلی به صورت همزمان تاسیس می‌شود. این دفاتر با پذیرش آگهی های کار و همچنین تطبیق آن با شرایط مراجعه کنندگان و جویندگان کار، کار مناسبی را برای افراد پیشنهاد می‌دهند. تاسیس دفاتر مشاوره شغلی مستلزم دریافت مجوز است. معمولا این مجوزها به افراد یا گروه‌های داده می‌شود که در رشته‌های مرتبطی مانند مشاوره و روانشناسی یا برخی گرایش های مدیریت تحصیل کرده باشند.
 بیشترین تعداد دفاتر مشاوره شغلی در کلان‌شهرها و خصوصاً در تهران وجود دارد که کار مشاوره را به صورت تخصصی انجام می‌دهد. بسیاری از افراد برای مراجعه به این دفاتر دچار تردید می شوند و نمی‌دانند که واقعاً صرف هزینه برای مشاوره شغلی کارآمد است یا خیر.
 با توجه به اینکه این هزینه ها چندان هم زیاد نیست به نظر می‌رسد که رجوع به این مشاوران بسیار مفید است و اهمیت زیادی در آینده شغلی افراد دارد. چه بسا کسانی که با توانایی های بسیار زیاد نتوانسته بودند شغل مناسب خود را پیدا کنند و بعد از مراجعه به مشاور با مشاغل جدید آشنا شدند که درآمد بسیار مناسبی نیز داشته است. با این حال توصیه می‌کنیم که در انتخاب دفاتر مشاوره شغلی نیز دقت زیادی داشته باشید چرا که انتخاب مشاور خوب احتمال پیدا کردن مشاغل مناسب برای شما را چند برابر خواهد کرد.
از آن جا که هزینه تاسیس یک دفتر کاریابی ممکن است زیاد باشد، افراد می‌توانند این کار را به صورت اشتراکی انجام دهند و یا با تبلیغات گسترده در رسانه ها و فضای مجازی خود را تا حد زیادی معرفی کنند. این هزینه ها که معمولا هم چندان زیاد نیست کار را برای انتخاب محل شغل راحت‌تر و امکان حضور مراجعین را بیش از پیش خواهد کرد. البته کلید واژه موفقیت در این شغل تخصص است.
 بازار کار درآمد به آینده مشاوره شغلی
 مشاوره شغلی هنوز به صورت مستقل و خاص یک رشته دانشگاهی نیست. بنابراین افرادی که در رشته‌های مشاوره و راهنمایی و روانشناسی مشاوره تحصیل کرده‌اند می‌توانند در نهادها و موسسات مختلف به صورت رسمی به کار مشاوره شغلی نیز بپردازند.
 اما برای ورود به بازار کار اخذ مجوز رسمی کاریابی و مشاوره شغلی الزامی است. در صورتی که افراد بتوانند به صورت مستقل چنین دفاتری ایجاد کنند می‌توانند از جویندگان کار و کارفرما درصد خوبی را به عنوان دستمزد دریافت کنند. معمولاً این موسسات علاوه بر هزینه‌های مشاوره درصدی را نیز به عنوان کاریابی از افراد دریافت می‌کنند.
 بسته به میزان افرادی که به این موسسات مراجعه می‌کنند درآمد آن‌ها افزایش خواهد یافت در حال حاضر درآمد مشاوره شغلی در بسیاری از کشورهای جهان گاه به میزان حقوق مدیران ارشد موسسات معتبر است و حداقل درآمد برای یک مشاور شغلی در ایران نیز حدود ۳ میلیون تومان در ماه گزارش شده و این مبلغ در شرایط ویژه گاه به بالای ۲۰ میلیون تومان در ماه نیز می رسد.
 بنابراین به نظر می‌رسد که مشاوره شغلی علاوه بر اینکه خود یک شغل اجتماعی مناسب است می‌تواند کمک زیادی نیز به مدیریت و برنامه ریزی در سطح کلان برای ایجاد مشاغل جدید و پایان دادن به بحران بیکاری باشد. در بسیاری از کشورهای اروپایی مشاوره شغلی یک نهاد دولتی و رسمی و یا تحت حمایت های دولت است چرا که می‌تواند توانایی های افراد مختلف را شناسایی کند و همه پتانسیل های جامعه را برای ورود به بازار کار در نظر بگیرد در حال حاضر که کشورها برای ریشه‌کن کردن فقر و بیکاری تلاش و هزینه زیادی می‌کنند مشاوران شغلی نیز می‌توانند به صورت خصوصی یا رسمی سهم عمده‌ای در اجرای این اهداف داشته باشند.